ΜΑΔΕΡΑ 2024 – Ένα μικρό οδοιπορικό

του Γιάννη Αρβανιτάκη

Κρύα, βροχές, υγρασία, χειμερινή κατάθλιψη...  Αποτέλεσμα: φυγή, φυγή προς θερμότερα κλίματα. Την εποχή αυτή, η Μαδέρα, το νησί των λουλουδιών και της αιώνιας άνοιξης, προσφέρει ευχάριστες θερμοκρασίες, ήλιο, θαλασσινή αύρα και τον απέραντη άγρια γαλήνη του Ατλαντικού.

Η Μαδέρα απέχει 951 χλμ νοτιοδυτικά της Λισαβόνας και έχει περίπου 250.000 κατοίκους (2017), σε μια έκταση 741 χλμ², (όσο περίπου η Κεφαλλονιά). Εν γένει, το νησί καλύπτεται από βουνά, εκ των οποίων ψηλότερο είναι το Pico Ruivo (1862μ). Αυτό, μαζί με το Pico do Arieiro, το Pico das Torres και το Pico Grande,

Πανοραμική λήψη από το ύψωμα Pico dos Barcelos

σχηματίζουν τα ψηλά βουνά του νησιού και υψώνονται στο κέντρο του νησιού. Οι ακτές της Μαδέρας γέρνουν απότομα και σε μερικά σημεία καθέτως προς τη θάλασσα.

Κάθε μήνας του χρόνου προσφέρεται για επίσκεψη στο νησί, αν όμως μπορείτε να προγραμματίσετε τον χρόνο σας κατά βούληση, θα σας συνιστούσα να αποφύγετε τον Ιούλιο και Αύγουστο (καλοκαιρινές διακοπές), καθώς επίσης τα τέλη Δεκεμβρίου, οπότε, λόγω της παγκοσμίου φήμης γιορτής των πυροτεχνημάτων την παραμονή της Πρωτοχρονιάς συγκεντρώνεται πολύς κόσμος.

Η επισκεψιμότητα στο νησί ολοένα κι αυξάνεται. Από τα 1,2 εκατομμύρια τουρίστες

Camara de Lobos από ΄τη θάλασσα 

το 2020, εκτιμάται πως έφθασε το 1,5 εκατομύριο το 2023. Κατά εθνικότητα, έρχονται πρώτα οι Πορτογάλοι κι ακολουθούν Βρετανοί, Γερμανοί, Γάλλοι, Πολωνοί, Ολανδοί, Ισπανοί. Πριν από την εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία ερχόταν και πολλοί Ρώσοι, και μάλιστα με τη ‘’χρυσή βίζα’’ προέβαιναν σε αγορές κατοικιών και άλλες επενδύσεις. Για λεπτομέρειες σας παραθέτω τον σύνδεσμο. https://www.schengenvisainfo.com/eu-golden-visas/portugal-golden-visa/

Το τελευταίο μας ταξίδι στη Μαδέρα ήταν πριν από την επέλαση της COVID, τον Οκτώβριο του 2018. Τότε είχα γράψει για τις εμπειρίες μας το νησί υπό τη μορφή μικρών οδοιπορικών, στον πρώην λογαριασμό μου του ΦΜ, ο οποίος παραβιάστηκε αργότερα.

Εν τούτοις, όσοι ήταν φίλοι μου στον παλιό μου λογαριασμό και θα ήθελαν να ξαναδιαβάσουν τα γραφόμενά μου, έχουν ακόμη πρόσβαση σ’ αυτόν. Κατεχώρησα επίσης, προσφάτως, τα κείμενα με μερικές φωτογραφίες του 2018 στο blog μου: https://iarvan-hellas.blogspot.com/2024/02/2018-23-1.html καθώς επίσης κι από το 2017, μια βολτίτσα στην παλιά πόλη Φουν(τ)σάλ, https://iarvan-hellas.blogspot.com/2017/03/funchal-funchal.html

Ως εκ τούτου θα περιοριστώ μόνο στην τωρινή μας επίσκεψη και στην επανάληψη μερικών βασικών πληροφοριών.

Αυτό που προσέξαμε πρώτα απ’ όλα, ήταν τα πολυτελή ξενοδοχεία που ξεπετάχτηκαν σαν μανιτάρια και συνεχίζουν την προέλασή τους κατά μήκος των,

ως επί το πλείστον, υφαιστιογενών ακτών της Φουν(τ)σάλ...κι όχι μόνο! Χτίζουν σε κάθε μικρή επιφάνεια γης που είναι ελεύθερη. Εκτός αυτού, σε πολλά σημεία τα νέα κτήρια εμποδίζουν τη θέα όσων προϋπήρχαν και σε κάνουν ν’ αναρρωτιέσαι υπό ποια κριτήρια χορηγούντα οι άδειες οικοδόμησης...και οι Πορτογάλοι μεσογειακός λαός είναι...τέλος πάντων...σκέφτηκα! Σύμφωνα μ’ έναν ξεναγό που συζητούσαμε, οφείλεται στη δαφθορά και τις μίζες! Κάτι μου θυμίζει κι αυτό...

Εκτός αν σκοπεύετε να κάνετε περιοδείες στα ψηλά βουνά, δεν χρειάζεστε ζεστό πανωφόρι, αλλά φροντίστε να έχετε μαζί σας, ανάλογα με το διάστημα παραμονής, 2-3 πουλοβεράκια, μια λεπτή ζακέτα, μπλουζάκια και μαγιό...για τα κρύα νερά του Ατλαντικού...’’μπρρρ...’’! Βεβαίως, οι σκληραγωγημένοι Ευρωπαίοι του βορρά και οι χειμερινοί κολυμβητές δεν έχουν κανένα πρόβλημα.

Η μέση ατμοσφαιρική θερμοκρασία του καλοκαιριού, κατά τη διάρκεια της ημέρας, ανέρχεται στους 24-25 ºC και τα βράδια σπάνια πέφτει κάτω από 17 ºC.

Στη Μαδέρα, για τα δικά μας δεδομένα, δεν υφίσταται η έννοια του χειμώνα. Συνήθως βρέχει ελάχιστα, στα βουνά λιγάκι περισσότερο, και μπορεί επίσης να υπάρξει μια περαστική καταιγίδα, αλλά από τον Φεβρουάριο ο ήλιος αρχίζει να

λάμπει ξανά. Οι θερμοκρασίες του αέρα και της θάλασσας κατά τη διάρκεια της ημέρας κυμαίνονται γύρω στους 18-20 ºC και πολλές φορές φθάνουν τους 21-22 ºC.

Το ξενοδοχείο που κλείσαμε απέχει περίπου 3,5 χλμ. από το κέντρο της πόλης. Όσοι για διάφορους λόγους δεν θέλουν ή δεν μπορούν να περπατήσουν, τα λεωφορεία προσφέρουν πολύ καλές υπηρεσίες με αρκετά συχνά δρομολόγια. Το κόστος του εισιτηρίου 1,95€ αλλά υπάρχουν ειδικά τιμολόγια για συχνές διαδρομές. Οι χρεώσεις των ταξί κυμαίνοντα μέσα σε λογικά πλαίσια. Η τιμή της βενζίνης γύρω στα 25-30 σεντς φθηνότερη από τη Γερμανία/Ελλάδα και είναι ενιαία σε όλα τα πρατήρια.

Επειδή υπάρχει σωρεία γραφείων που προσφέρουν μια μεγάλη ποικιλία εκδρομών (4-5 ωρών και ημερήσιες, σαφάρι σε δύσβατες περιοχές με τζιπ, περιοδείες με ποδήλατα κτλ.) σε προσιτές τιμές, είμαστε της γνώμης πως δεν είναι απαραίτητη η ενοικίαση αυτοκινήτου.

Τα κίτρινα περιηγητικά Hop-on-Hop-off λεωφορεία που εκτελούν,  διαδρομές 1 ώρας και 50 λεπτών περίπου, γύρω και λίγο έξω από την πόλη, αρχίζουν τα δρομολόγια τους στις 09:30 με τελευταία διαδρομή στις 17:30. Η προσφορά πενθήμερου εισιτηρίου με 27€ το άτομο είναι, κατά τη γνώμη μας, εξαιρετικά συμφέρουσα για την περιήγηση της περιοχής.

Η εστίαση προσφέρεται για όλα τα γούστα κι όλες τις τσέπες. Το μεσημεράκι μοιραζόμαστε με την Κάθυ, συνήθως ένα  bolo do caco, κάτι σαν τη δική μας πίτα αλλά πιο παχουλή στην οποία ζύμη προστίθεται και γλυκοπατάτα, με τυρί, ζαμπόν, κότα, ψάρι ή κάποιο συνδυασμό, γύρω στα 5€-7,5€, αλλά και με μόνο βούτυρο και σκόρδο για 3€-3,5€. Ένα ποτηράκι κρασί 0,2cl κοστίζει περίπου 4€. Σ’ ένα κανονικό εστιατόριο πρέπει να υπολογίσει κανείς 40€-50€ το ζευγάρι.

Καφεδάκι εσπρέσο διπλό 2€-3€...βεβαίως, ένα απογευματινό τσαγάκι (Afternoon Tea Time) στο περίφημο ξενοδοχείο Reid's Palace, Belmond Hotel, όπου σε

φροντίζουν τουλάχιστον 2 άτομα, σε κάνει να νιώθεις ελαφρότερος κατά 35€-40€ όταν φεύγεις... άνευ φιλοδωρήματος!

Αν έχετε κλείσει ξενοδοχείο μόνο με πρωινό, μπορείτε να τη βγάλετε φθηνότερα με μαγειρεμένο φαγητό από μια υπεραγορά. Με το χταποδάκι που έχω καταναλώσει...αρχίζω να βγάζω πλοκάμια σιγά, σιγά...

Επίσης, θα βολευτείτε πολύ οικονομικά, σε κάποιο κουτουκάκι που συχνάζουν οι ντόπιοι. Για παράδειγμα, ανακαλύψαμε ένα, με 4 τραπεζάκια έξω και 5 μέσα και με θέα προς τη θάλασσα, να προσφέρει το πιάτο της ημέρας, μ’ ένα ποτηράκι κρασί και καφέ για 8€! Έτσι απολαύσαμε την Τρίτη (20.02), μαγειρευτά μικρά καλαμαράκια και μια μέρα αργότερα, πολύ εύγευστα, μακαρόνια μπολονέζ. Φυσικά, μετά το καφεδάκι πίνουμε και ένα πόντσα για χώνεψη! Αυτό δεν περιλαμβάνεται στην τιμή...

Μετά από δύο επισκέψεις άρχισε να αναπτύσσεται μια οικειότητα με τον ιδιοκτήτη Pedro. Εν τω μεταξύ γνωρίσαμε και μια Γιαπωνεζούλα, την Κέι, και κανονίσαμε μια συνάντηση για χθες. Το πιάτο της ημέρας ήταν ένα τυπικό φαγητό των Μαδεράνων, με τόνο κι έναν εύγευστο χυλό με βάση το καλαμπόκι. Η Κέι έφτιαξε μια γιαπωνέζικη σαλάτα με ζυμαρικά και ο Πέντρο μας πρότεινε ένα κόκκινο κρασί για συνοδεία. Μας έδωσε μάλιστα κι ένα μπουκάλι δώρο. Αποχαιρετιστήκαμε με

Δίπλα μας η Κέι και ο Πέντρο

φωτογραφίσεις και την ευχή να συναντηθούμε εκ νέου του χρόνου!  

Camara de Lobos. Όσες φορές και να έρθετε στη Μαδέρα, δεν θα παραλείψετε μια νέα επισκεψη στο γραφικό αυτό ψαροχώρι που απέχει γύρω στα 9,5 χλμ. Από την Πόλη Φουνσάλ.

Φίλες και φίλοι, σε όσες και όσους από εσάς είστε περπατητές θα συνιστούσα να ακολουθήσετε το παραθαλάσσιο μονοπάτι πεζοπορίας Promenade do Lido που εκτείνεται από την περιοχή Lido μέχρι την Praia Formosa (όμορφη παραλία), η οποία είναι επίσης γνωστή ως η καρδιά της ξενοδοχειακής ζώνης του Funchal και να συνεχίσετε μέχρι το Camara de Lobos. Στη διαδρομή θα βρείτε εστιατόρια, καφέ, χώρους αναψυχής, όπως πάρκα και δημόσιες πισίνες. Αυτός ο περίπατος είναι ασφαλής για περπάτημα μέρα και νύχτα.

Δυστυχώς, εφέτος, λόγω έργων, καταφέραμε να πορευτούμε μόνο μέχρι τα μισά της διαδρομής.

ΛΕΒΑΝΤΑΣ - LEVADAS

Αν σας αρέσει η πεζοπορία, μια από τις πιο αξιοσημείωτες δραστηριότητες είναι οι πορείες στα ‘’Λεβάντας’’. Τα “Levadas” είναι μικρά αρδευτικά κανάλια που χρησιμεύουν για την διοχέτευση ων υδάτων από τη μια περιοχή στην άλλη. Η προέλευση των λεβάντας πάει πίσω στον 15^ο αιώνα, όταν χρησιμοποιήθηκαν για να εκπληρώσουν τις ανάγκες μεταφοράς και διανομής του νερού από το βροχερό βορά του νησιού στις νότιες περιοχές. Αρχικά κατασκευάζονταν με ξύλο, αλλά με τα χρόνια διαπιστώθηκε ότι έπρεπε να κατασκευαστούν από πέτρα για να διατηρηθεί η αντοχή τους.

Τα λεβάντας βρίσκονται διάσπαρτα σε όλο το νησί και πολλά διασχίζουν το δάσος των δαφνοδέντρων, το οποίο ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO το 1999. Χρόνια αργότερα, επιλέχθηκε ως ένα από τα ‘’Επτά Θαύματα της Πορτογαλίας’’ και σήμερα θεωρείται ένας ‘’Ευρωπαϊκός Παράδεισος για περιπάτους».

Αν είστε λάτρεις της φύσης κι’ αποφασίσετε ν’ ακολουθήσετε κάποια ή κάποιες από αυτές τις διαδρομές, θα απολαύσετε τα όμορφα καταπράσινα τοπία, τις φυσικές σήραγγες που περνούν μέσα από βράχους, λιμνοθάλασσες με κρυστάλλινα νερά, εκπληκτική βλάστηση, τους καταρράκτες και τα κελαηδήματα των ενδημικών πουλιών “Pombo Trocaz” (ξύλινο περιστέρι), “Bis-Bis” (δεν βρήκα την απόδοση στα ελληνικά), “Tentilhão” (κοινός σπίνος).

Η φωτογραφία είναι δανεισμένη από το διαδίκτυο

Σήμερα τα λεβάντας όχι μόνο τροφοδοτούν με νερό τα νότια μέρη του νησιού, αλλά παρέχουν και υδροηλεκτρική ενέργεια. Υπάρχουν περισσότερα από 2.170 χιλιόμετρα λεβάντων και προσφέρουν ένα αξιόλογο δίκτυο μονοπατιών πεζοπορίας. Προσοχή όμως, μερικές διαδρομές είναι αρκετά δύσκολες και υποθάλπουν κινδύνους. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις καλό είναι να έχετε μία/έναν συνοδό, που γνωρίζει την περιοχή! Τα πιο γνωστά λεβάντα: Levada das 25 Fontes, Levada do Caldeirão Verde, Levada Do Moinho & Levada Nova, Ponta de São Lourenço, Pico do Arieiro zum Pico Ruivo

Το ΠΟΝΤΣΑ και η ΙΣΤΟΡΙΑ του 

Όποιος πηγαίνει στη Μαδέρα και δεν δοκιμάσει πόντσα, δεν μπορεί να καυχηθεί ότι γνωρίζει αληθινά το μαργαριτάρι του Ατλαντικού.

Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, το πόντσα προέρχεται από την Ινδία όπου είναι
γνωστό ως Panch που σημαίνει, μεταφρασμένο κυριολεκτικά, πέντε συστατικά: το arrack - αποστάγματα από ρύζι ή καρύδες -, χυμό λεμονιού, ζάχαρη, μπαχαρικά, τσάι - και νερό.

Πιστεύεται ότι έκανε την πρώτη εμφάνισή του εκτός Ινδίας, στη Μαδέρα, στο μικρό ψαροχώρι Camara de lobos στα μέσα του δέκατου όγδοου αιώνα διαμέσου Βρετανών.

Σήμερα, η παράδοση είναι ακόμα πολύ ζωντανή μεταξύ των ντόπιων και τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται για να βοηθήσουν στην παρασκευή αυτών των ποτών, στην ουσία δεν έχουν αλλάξει πολύ. Το πόντσα παρασκευάζεται με Aguardente de Cana (απεσταγμένο οινόπνευμα από χυμό ζαχαροκάλαμου), μέλι, ζάχαρη, φλούδα λεμονιού και με διαφορετικούς χυμούς φρούτων, αλλά παραδοσιακά χρησιμοποιείται χυμός λεμονιού. Αν και είναι διαθέσιμο εμφιαλωμένο, άλλη η γεύση του όταν φτιάχνεται επί τόπου!

https://www.madeira-holidays.eu/madeira-products/poncha-traditional-drink-madeira/

Γιάννης Αρβανιτάκης