Φίλες και φίλοι, αναλογισθήκατε

ΠΟΣΟ ΑΞΙΖΕΙ ΜΙΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΖΩΗ ΣΗΜΕΡΑ;

(Τα χημικά συστατικά που απαρτίζουν το ανθρώπινο σώμα κοστίζουν 160$ περίπου!)

Πρόσφατα, βαδίζοντας στα μονοπάτια των φωτογραφικών μου αναμνήσεων, η ματιά μου έπεσε πάνω σε μια polaroid φωτό που βλέπετε δίπλα. Η αύρα της έγινε αιτία να παρεκκλίνω της πορείας μου, ωθώντας με απαλά σε μία δίνη συλλογισμών.

Με το φωτοστιγμιότυπο αυτό που απεικονίζει ένα αμόλυντο ακόμη, αθώο πλασματάκι, μια νέα ζωή να καταφθάνει στον κόσμο, για άλλη μια φορά ξεπρόβαλλε στις σκέψεις μου, το υπέροχο, το εξαίσιο και απαράμιλλο ΘΑΥΜΑ της ζωής. Το ζευγάρι είχε ζητήσει από την μαία να μας φωτογραφήσει παρέα, ούτως ώστε μαζί με την ωραία αυτή στιγμή της ζωής τους να θυμούνται και τον γιατρό που την ξεγέννησε.
Η μαιευτική, φίλες και φίλοι, ήταν μία από τις πιο αγαπημένες μου ειδικότητες της ιατρικής. Πιστεύω πως το διάστημα που υπηρέτησα σ’ αυτόν τον κλάδο υπήρξε το ομορφότερο της ιατρικής μου εκπαίδευσης, γεμάτο βιώματα και εμπειρίες. Κάθε φορά που βοηθούσα μία κοπέλα/γυναίκα να φέρει στον κόσμο μια νέα ζωή, ένιωθα μια ξεχωριστή συγκίνηση. Το συναίσθημα του να κρατάς στα χέρια σου και ν' αγγίζεις για πρώτη φορά, πριν από την ίδια τη μάνα, μια νέα ύπαρξη δεν περιγράφεται, είναι φανταστικό. Η αίθουσα τοκετών θάπρεπε να αποκαλείται ''ΑΙΘΟΥΣΑ των ΘΑΥΜΑΤΩΝ'', σκεπτόμουν, γιατί αυτό που συμβαίνει εκεί μέσα μόνο με θαύμα μπορεί να συγκριθεί.

Δίχως να θέλω να υποτιμήσω εμάς τους άνδρες και με άμεσο τον κίνδυνο παρεξήγησης, ανέκαθεν θεωρούσα πως σ’ αυτόν τον τομέα της ζωής η προσφορά μιας γυναίκας είναι υπέρτερη αυτής των ανδρών. Επίσης, είμαι σχεδόν βέβαιος, πως λογικά τουλάχιστον, μετά από 280 μέρες κυοφορίας, μια γυναίκα θα πρέπει να εκτιμά ιδιαίτερα την αξία της ζωής. Πηγαίνοντας μάλιστα πιο πέρα, πιστεύω πως αν οι γυναίκες είχαν τα ηνία του πλανήτη στα δικά τους χέρια, θα απολαμβάναμε έναν καλύτερο κόσμο.

Κάνοντας λοιπόν τις παραπάνω σκέψεις, έψαξα να βρω ποια είναι η υλική αξία της ανθρώπινης ζωής στις μέρες μας. Αν και κάποιοι επιστήμονες υπολόγισαν πως τα χημικά συστατικά που απαρτίζουν το ανθρώπινο σώμα δεν αξίζουν πάνω από 160 δολάρια, αναμφίβολα θα συμφωνήσουμε όλοι μας στο ότι η ανθρώπινη ζωή είναι αναντικατάστατη, ανεκτίμητη αλλά και πεπερασμένη!

Τώρα, ταυτόχρονα με κάποια προσωπικά μου σχόλια, θα ήθελα να παραθέσω στην κρίση σας μερικά αποσπάσματα από τα ευρήματα μου!

Πολιτικοί, δικαστήρια, ασφαλιστικές εταιρείες, περιβαλλοντικές οργανώσεις αντιμετωπίζουν διαρκώς αυτό το δυσάρεστο πρόβλημα/ερώτημα: ποιος πρέπει να υπολογίσει την αξία μιας ζωής;

Αρκετοί Ευρωπαίοι υπουργοί των οικονομικών, ζήτησαν από τους ερευνητές της βρετανικής επιτροπής "Lancet Commission on Pollution and Health" (Επιτροπή Lancet για τη ρύπανση και την υγεία) συγκεκριμένα στοιχεία για την προστασία του περιβάλλοντος.

Ζήτησαν να μάθουν πόσοι άνθρωποι χάνουν την ζωή τους κάθε χρόνο από τη ρύπανση του περιβάλλοντος και, πάνω απ 'όλα, ποιο είναι το κόστος για την παγκόσμια οικονομία;

Το 2015, σύμφωνα με την αναφορά της επιτροπής, η περιβαλλοντική ρύπανση σε όλες τις μορφές της, σκότωσε 9 εκατομμύρια ανθρώπους και οδήγησε σε μια οικονομική ζημία ύψους 4,6 τρισεκατομμυρίων δολαρίων!

Οι δικαστές, θα πρέπει να καθορίσουν το επίπεδο αποζημίωσης για τους επιζώντες σε περιπτώσεις θανάτων από ατυχήματα.

Οι ασφαλιστικές εταιρίες, από τα δεδομένα που έχουν στη διάθεσή τους, πρέπει να εκτιμήσουν αν τους συμφέρει οικονομικά, να ασφαλίσουν ένα συγκεκριμένο άτομο.

Κατά την μέθοδο του ανθρώπινου κεφαλαίου, ο άνθρωπος έχει μίαν άξια όσο εργάζεται. Ένα άτομο 40 ετών, για παράδειγμα, με ετήσιο εισόδημα 30.000€, σε περίπτωση ατυχήματος/θανάτου, θα εκτιμάτο πως άξιζε γύρω στα 810.000€, επειδή αυτές θα ήταν οι αποδοχές του μέχρι την ημέρα της συνταξιοδότησής του. Μ’ αυτή την λογική, ένας συνταξιούχος έχει μηδενική αξία! Το ίδιο και τα παιδιά διότι δεν έχουν ακόμη εισόδημα!

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), θεωρεί όλα τα έργα οικονομικώς αποδοτικά εάν κάθε έτος ζωής που αποκτήθηκε για ένα άτομο δεν κοστίζει περισσότερο από τρεις φορές το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) ανά κάτοικο. Ας το απλοποιήσουμε λιγάκι: για τον ΠΟΥ, με τα στατιστικά δεδομένα του 2016, ένα έτος ζωής ενός Γερμανού πολίτη, στρογγυλεμένα, ανέρχεται στα 125.000 δολάρια περίπου. Με προσδόκιμο ζωής 75 χρόνια, η αξία ζωής ενός Γερμανού είναι γύρω 9.375.000 δολάρια. Με τους ανάλογους υπολογισμούς που έκανα για την Ελλάδα, πάντοτε στρογγυλεμένα, το έτος ζωής του Έλληνα ανέρχεται σε 57.000$ και σε 4.275.000$ για τα 75 χρόνια. Οι αντίστοιχοι αριθμοί για το Μπουρούντι (Αφρική) είναι 855$ και 64.000$.

Ας πάμε τώρα στις ΗΠΑ, την χώρα των ακραίων αντιφάσεων, όπου εφ’ όσον είσαι Αμερικανός πολίτης και ζεις εντός των συνόρων, σύμφωνα με τα κριτήρια διάφορων οργανισμών, η αξία της ανθρώπινης ζωής κυμαίνεται από 6.000.000 έως 9.000.000 δολάρια. Η αποζημίωση που παίρνουν π.χ. οι συγγενείς των θυμάτων της αστυνομίας ανέρχεται γύρω στα 6.000.000 δολάρια.

Τα πράγματα αλλάζουν αν ζεις εκτός των συνόρων των ΗΠΑ. Σ’ αυτή την περίπτωση η ζωή αξίζει πολύ λιγότερα. Θα θυμόσαστε σίγουρα το 12χρονο παιδάκι Tamir Rice, που σκότωσε η αστυνομία του Cleveland, Ohio, στις 23 Νοέμβρη του 2014. Η αποζημίωση που δόθηκε στην οικογένεια του ήταν του ύψους των 6 εκ. δολαρίων. Τώρα, αν ήσασταν ένα από τα, τουλάχιστον 42, θύματα των νοσηλευόμενων ασθενών ή ιατρών δίχως σύνορα που σκοτώθηκαν κατά την ''παράπλευρη'' επιδρομή του αμερικανικού βομβαρδιστικού τύπου AC-130U στο νοσοκομείο Kunduz του Αφγκανιστάν, στις 3 Οκτωβρίου 2015...έ, τότε φίλες και φίλοι, οι συγγενείς σας θα έπαιρναν μία αποζημίωση μόνο 6.000 δολαρίων, ήτοι το 1/1000 του ανωτέρου ποσού δηλαδή!

Βεβαίως, κάποιοι σκληροπυρηνικοί στρατιωτικοί θα επιχειρηματολογήσουν με την δικαιολογία, πως οι πόλεμοι είναι ούτως ή άλλως χαοτικοί και πως θα πρέπει να δεχόμαστε τις παράπλευρες απώλειες ως δεδομένες. Εν τούτοις, ήταν οι τοιουτοτρόπως σκεπτόμενοι στρατιωτικοί, που μετά την δολοφονική επίθεση της 11 Σεπτεμβρίου 2001, κατά την οποία χάθηκαν γύρω στις 3.000 αθώες ζωές Αμερικανών πολιτών, ξεκίνησαν τον πόλεμο εναντίον της τρομοκρατίας ο οποίος συνεχίζει μέχρι σήμερα, δεν φαίνεται να έχει τελειωμό και ανάλογα με τα στατιστικά του Μαρτίου 2015, μόνο στο Ιράκ, Αφγκανιστάν και Πακιστάν στοίχισε τις ζωές 215.000 αθώων πολιτών. Επιπλέον, έγινε αφορμή για την ίδρυση του λεγομένου Ισλαμικού Κράτους, έδωσε το έναυσμα στην έναρξη νέων πολέμων και πυροδότησε το προσφυγικό τσουνάμι.
Πολλοί ανεβάζουν τον γενικό αριθμό των αθώων θυμάτων, όλων αυτών των πολέμων, σε εκατομμύρια.

Σ’ αυτό το σημείο, πρέπει οπωσδήποτε να σας αναφέρω και την κατά την γνώμη μου, εξωφρενική περίπτωση της κυρίας Erin Andrews, αθλητικής τηλεπαρουσιάστριας στις ΗΠΑ. Το 2008 κάποιος Michael David Barrett βιντεοσκόπησε αυτή την κυρία γυμνή, εν αγνοία της, στο δωμάτιο του ξενοδοχείου που έμενε. Στις 7 Μαρτίου 2016 και μετά από μία δίκη 2 εβδομάδων, οι ένορκοι της απένεμαν αποζημίωση 55 εκατομμυρίων δολαρίων, μάλιστα...δεν είναι τυπογραφικό λάθος, 55 εκ., για την παραβίαση της ιδιωτικής της ζωής. Κρίνετε μόνοι σας φίλες και φίλοι! Για λεπτομέρειες σας παραπέμπω στο διαδίκτυο.

Ποιος καθορίζει τις αξίες των ανθρώπων φίλες και φίλοι; Ο τρόπος με τον οποίο εκτιμούμε την ανθρώπινη ζωή είναι οικτρά εθνοκεντρικός, οικονομικός και ρατσιστικός, θα τολμούσα να έλεγα, κι ας με παρερμηνεύσουν όσοι θέλουν.

Αναμφισβήτητα η βιομηχανία του τραπεζικού κλάδου και η ανάληψη της από τις κυβερνήσεις της Αμερικής και της Ευρώπης αντιπροσωπεύει μια πολύ μεγαλύτερη και πιο επικίνδυνη μορφή διαφθοράς από ό,τι ακόμη και οι δωροδοκίες, οι μίζες και οι κλοπές των πολιτικών. Τα εκάστοτε λόμπι με τις επιχειρηματικές δραστηριότητες δισεκατομμυρίων υπονομεύουν κάθε δημοκρατική διαδικασία που δεν τους βολεύει. Ποιος απ’ αυτούς ενδιαφέρεται για τις ανθρώπινες ζωές;

Αν το σκεφθούμε κάπως βαθύτερα, η δομή των κοινωνιών μας, με την αμερικανική να κρατάει τα πρωτεία, ταιριάζει με την φιλοσοφική του Friedrich Nietzsche, του υπεράνθρωπου από το έργο του ''Τάδε έφη Ζαρατούστρας'' (Übermensch - Also sprach Zarathustra). Με άλλα λόγια, τείνουμε να εκτιμούμε πρωτίστως τους έχοντες, τους μεγιστάνες, τους δισεκατομμυριούχους και V.I.P., oι υπόλοιποι δεν υπολογίζονται ή δεν θεωρούνται τόσο αξιόλογοι.

Θυμόσαστε σίγουρα το βιβλίο ''Η Φάρμα των Ζώων'' (Animal Farm), του George Orwell, που κάπου γράφει πως ''όλα τα ζώα είναι ίσα, αλλά μερικά ζώα είναι πιο ίσα από άλλα!'' 

Παραθέτω και μερικά συμπληρωματικά στοιχεία που, αν μη τι άλλο, θα έπρεπε να κάνουν τις λεγόμενες σύγχρονες κοινωνίες να ντρέπονται! Τα στοιχεία αυτά ίσως να μην έχουν άμεση σχέση με το θέμα που ανέπτυξα, σίγουρα όμως προβάλλουν έμμεσα και ανθρώπινες αξίες.

Αν και τα πράγματα έχουν βελτιωθεί κάπως στα τελευταία χρόνια, η ΦΤΏΧΕΙΑ είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. 

1. Σχεδόν το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού - περισσότεροι από 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι - ζουν με λιγότερο από 2,50 δολάρια την ημέρα. Περισσότερα από 1,3 δισεκατομμύρια ζουν σε ακραία φτώχεια – με λιγότερο από 1,25 δολάρια την ημέρα. 1 δισ. Παιδιά παγκοσμίως ζουν σε συνθήκες φτώχειας. Σύμφωνα με την UNICEF, 22.000 παιδιά πεθαίνουν καθημερινά εξαιτίας της φτώχειας (Αυτό το είχα αναφέρει/ξαναγράψει και παλαιότερα).

2. Το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει με λιγότερο από $ 10 την ημέρα.

3. Περισσότεροι από 750 εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν επαρκή πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό. Η διάρροιες που προκαλούνται από ανεπαρκή διαθεσιμότητα πόσιμου νερού, έλλειψη υγιεινής και σωστά διαχειριζόμενης αποχέτευσης καθώς επίσης της δυνατότητας πλυσίματος των χεριών σκοτώνει περίπου 842.000 ανθρώπους κάθε χρόνο παγκοσμίως ή περίπου 2.300 άτομα ημερησίως.

- Η κακή αποχέτευση και το μολυσμένο νερό συνδέονται επίσης με τη μετάδοση ασθενειών όπως η χολέρα, η δυσεντερία, η ηπατίτιδα Α και ο τυφοειδής.
- Περίπου 3 στους 10 ανθρώπους παγκοσμίως, ήτοι 2,1 δισεκατομμύρια, δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές, άμεσα διαθέσιμο νερό στο σπίτι.
- Περίπου 6 στους 10 δεν διαθέτουν αποχέτευση ήτοι 4,5 δισεκατομμύρια,

4. Προλήψιμες ασθένειες, όπως διάφορες λοιμώξεις, αφαιρούν τη ζωή 2 εκατομμυρίων παιδιών το χρόνο που λόγω της ακραίας φτώχειας στερούνται της βασικής ιατρικής περίθαλψης.

5. Το 1/4 του συνόλου των ανθρώπων ζει χωρίς ηλεκτρική ενέργεια - περίπου 1,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι.

6. Το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Σίτισης (WFP - World Food Programme) αναφέρει ότι η πείνα είναι η πρώτη αιτία θανάτου στον κόσμο, με περισσότερα θύματα από το HIV / AIDS, την ελονοσία και τη φυματίωση σε συνδυασμό.

7. Σε παγκόσμιο επίπεδο, 150-160 εκατομμύρια παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών επιδεικνύουν μειωμένο ρυθμό ανάπτυξης και εξελιξιμότητας λόγω του χρόνιου υποσιτισμού.

8. Η παγκόσμια γεωργία παράγει σήμερα 17% περισσότερες θερμίδες κατ’ άτομο από ότι πριν από 30 χρόνια, παρά την αύξηση του πληθυσμού κατά 70%. Τροφή υπάρχει άφθονη για όλους. Το πραγματικό όμως πρόβλημα φωλιάζει στο λανθασμένο σύστημα διανομής και χρήσης ενέργειας.

9. Η διάκριση μεταξύ «ανεπτυγμένων» και «αναπτυσσόμενων» χωρών δεν έχει καθόλου νόημα. Για παράδειγμα, η Βραζιλία, η Ινδία, η Ινδονησία, η Κίνα, το Μεξικό, η Ρωσία, η Τουρκία κατατάσσονται στον κατάλογο των αναπτυσσόμενων χωρών μαζί με την Αιθιοπία, τη Νιγηρία, την Ουγκάντα, τη Σομαλία και πολλές άλλες πάμπτωχες χώρες. Στις χώρες που ανέφερα πρώτες, εκατομμύρια ανθρώπων ζουν μια ζωή όπως στην Ευρώπη και στην Αμερική, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό των κατοίκων τους βρίσκονται στα όρια ή κάτω από τα όρια της φτώχειας.

10. Η Oxfam εκτιμά πως με 60 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως θα μπορούσε να τερματιστεί η ακραία φτώχεια σε παγκόσμιο επίπεδο. Το ποσό αυτό είναι λιγότερο από το 1/4 του εισοδήματος των κορυφαίων 100 πλουσιότερων δισεκατομμυριούχων!

Εδώ επιθυμώ να προσθέσω μια υποσημείωση: Για όσους δεν γνωρίζουν, η Oxfam (από το Oxford famine=λιμός) είναι μια διεθνής συνομοσπονδία φιλανθρωπικών οργανώσεων επικεντρωμένη στην ανακούφιση της παγκόσμιας φτώχειας. Η Oxfam ιδρύθηκε στην οδό 17 Broad Street στην Οξφόρδη, το Oxfordshire, το 1942 ως Επιτροπή Oxford από μια ομάδα Quakers (οι Κουάκεροι ή Χριστιανοί Φίλοι είναι μέλη μιας Χριστιανικής Ομολογίας (Εκκλησίας) που φέρει την ονομασία Θρησκευτική Κοινωνία των Φίλων (Religious Society of Friends) και ιδρύθηκε τον 17ο αιώνα στην Αγγλία από τον περιπλανώμενο ιεροκήρυκα George Fox), κοινωνικούς ακτιβιστές και ακαδημαϊκούς της Οξφόρδης. Αυτή είναι τώρα η Oxfam Μεγάλη Βρετανία, η οποία εξακολουθεί να εδρεύει στην Οξφόρδη.

Παρεμπιπτόντως, πρόσφατα θα διαβάσατε ή θ’ ακούσατε για τα σεξουαλικά σκάνδαλα στην Αϊτή προ δεκαετίας!

Ο λόγος όμως που επεκτείνομαι λιγάκι επί του θέματος είναι κάτι που σχετίζεται με την Πατρίδα μας.

Ήταν κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου, την εποχή του Μεγάλου Λιμού, όταν η Χώρα μας έχανε πάλι τα παιδιά της. Ενώ ο Άξονας εξουσιοδότησε μια πολιτική μεγάλης κλίμακας λεηλασίας, οι περίφημοι σύμμαχοι επέβαλλαν αποκλεισμό της Ελλάδας, ο οποίος μαζί με την καταστροφή της υποδομής της χώρας και την εμφάνιση μιας ισχυρής και καλά συνδεδεμένης μαύρης αγοράς οδήγησαν στον Μεγάλο Λιμό. Αυτό που αγνοούσα στην προκειμένη περίπτωση, ήταν ο ρόλος των λεγομένων συμμάχων μας και η μερική συμβολή της Oxfam στην άρση του αποκλεισμού.

Η αποστολή της Oxfam ήταν να πείσει τη βρετανική κυβέρνηση να επιτρέψει την μεταφορά τροφίμων μέσα από τον αποκλεισμό για τους λιμοκτονούντες πολίτες της κατεχόμενης Χώρας μας. Ο Winston Churchill αντιτάχθηκε εντελώς σε οποιαδήποτε άρση του ναυτικού αποκλεισμού που θα επέτρεπε την διέλευση βοήθειας.

Τελικά, μαζί με την πίεση της ελληνικής ομογένειας, ανάγκασαν τους Βρετανούς να άρουν εν μέρει τον αποκλεισμό και από το καλοκαίρι του 1942 ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός ήταν σε θέση να διανέμει επαρκείς ποσότητες τροφίμων. Αρχεία καταχώρησης των θανάτων δεν υπήρχαν. Εκτιμάται όμως πως 300.000 άτομα πέθαναν από πείνα κατά την Γερμανική κατοχή και ιδίως στην περίοδο 1941-42.

Είναι ακόμη πάρα πολλά αυτά που σκοπίμως παρέλειψα να γράψω φίλες και φίλοι. Το θέμα είναι τεράστιο. Αποσπασματικά προσπάθησα να εκφράσω εκ νέου τα παράπονα που βασανίζουν εμένα κι όλους τους ομοϊδεάτες μου στους κύκλους των φίλων μου. Όπως φαίνεται, οι κοινωνίες μας είναι ανίκανες να κατανοήσουν και ν’ αντιληφθούν την αξία της ανθρώπινης ζωής. Δυστυχώς, με λίγες μόνο εξαιρέσεις, οι περισσότεροι εξ ημών, παίρνουμε ό,τι μας προσφέρουν στο πιάτο τα ΜΜΕ. Όσα βλέπουμε και διαβάζουμε είναι πολύ μακρινά για να μας αγγίξουν πραγματικά. Όπως και στις κηδείες, συγκινούμαστε για λίγο, ''τι ψεύτικη ζωή'' λέμε και την επομένη τα ξεχνάμε όλα. Εξ άλλου, κακά τα ψέματα, ο καθένας μας έχει τα δικά του μικρά ή μεγάλα προβλήματα και τα του κόσμου θεωρούνται υποδεέστερα. Δεν έχουμε χρόνο ν’ ασχοληθούμε με τους άλλους κι αυτοί που τον έχουν δεν ενδιαφέρονται. Όσοι δε από μας αντιλαμβάνονται ορισμένα πράγματα και θέλουν να παρέμβουν κατά κάποιο τρόπο, αδυνατούν να αντιδράσουν αποτελεσματικά.

''Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι άλλοι άνθρωποι. Οι σκέψεις τους είναι οι απόψεις κάποιου άλλου, η ζωή τους μια μίμηση, τα πάθη τους ένα ρητό''.

Oscar Wilde, 1854 - 1900, 
(Από το "De Profundis", που ήταν ο απολογισμός -και η απολογία- της ζωής του)


Για τους ενδιαφερόμενους, περισσότερες λεπτομέρειες στους παρακάτω συνδέσμους:

https://www.huffingtonpost.com/mark-gerzon/putting-a-price-on-a-huma_b_9996254.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Erin_Andrews
https://medium.com/bad-words/to-value-human-life-abfe05d18e73
https://www.dosomething.org/us/facts/11-facts-about-global-poverty
http://www.thp.org/knowledge-center/know-your-world-facts-about-hunger-poverty/
https://www.finanzen100.de/finanznachrichten/wirtschaft/schwierige-frage-fuer-forscher-und-politiker-400-000-oder-8-5-millionen-euro-wie-viel-ist-eigentlich-ein-menschenleben-wert_H979307734_493101/
https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-10-19/pollution-s-annual-pricetag-4-6-trillion-and-9-million-dead
https://policy-practice.oxfam.org.uk/blog/2012/11/remember-when-oxfam-challenged-churchill