ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ (ΣΝ)
Άλλη μια μάστιγα της εποχής μας…έως ότου ν’ αλλάξουν κάποτε οι συνισταμένες….
του Γιάννη Αρβανιτάκη
Φίλες και φίλοι
Μετά την περιπέτεια που έζησε ο αγαπημένος μας κοινός φίλος με παρακάλεσε να γράψω ένα διαφωτιστικό άρθρο σχετικά με την στεφανιαία νόσο (ΣΝ). Θα επιχειρήσω λοιπόν, όσο πιο απλοποιημένα γίνεται, να σας δώσω μερικές γενικές πληροφορίες για
την προκειμένη πάθηση, τονίζοντας πάλι πως απευθύνομαι σε άτομα που δεν έχουν σχέση με την ιατρική!
Σε παγκόσμιο επίπεδο, τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες, η στεφανιαία νόσος είναι η συχνότερη καρδιοπάθεια και η κύρια αιτία θανάτου, γεγονός που σύμφωνα με τις προβλέψεις, δεν πρόκειται ν’ αλλάξει στα επόμενα 20 χρόνια.
Κάθε χρόνο, ανά τον κόσμο, η στεφανιαία νόσος σκοτώνει περίπου 7.200.000 ψυχές (3,8 εκατομμύρια άνδρες και 3,4 εκατομμύρια γυναίκες αντιστοίχως).
Σύμφωνα με μια ανακοίνωση του ΠΟΥ το 2017, εκτιμάται ότι κατά την διάρκεια του 2016 γύρω στα 17,9 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από καρδιαγγειακές παθήσεις. Το μέγεθος αυτό αντιπροσωπεύει το 31% όλων των θανάτων παγκοσμίως. Ένα 85% αυτών των θανάτων οφείλονται σε καρδιακές προσβολές και εγκεφαλικά επεισόδια.
Οι περισσότερες από τις καρδιαγγειακές παθήσεις θα μπορούσαν ν’ αποφευχθούν διαμέσου στρατηγικής αντιμετώπισης των επικινδύνων παραγόντων
διαβίωσης. Οι παράγοντες αυτοί είναι γνωστοί σε όλους μας…πλην όμως, λίγοι εξ ημών εφαρμόζουν τις σωστές πρακτικές, κι οι περισσότεροι κατόπιν εορτής!
Πείτε μου βρε παιδιά, πόσοι από εμάς ζούμε σωστά; Πολλοί συνάνθρωποί μας, μολονότι γνωρίζουν τους ελλοχεύοντες κινδύνους, τους αψηφούν. Καλή ώρα, ο συγχωρεμένος πατέρας μου, μέγας καπνιστής και πότης, ο οποίος υπέκυψε μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο στα 74α του χρόνια, 6 μήνες νωρίτερα είχε χειρουργηθεί λόγω καρκίνου της ουροδόχου κύστης (για όσους δεν ξέρουν, το κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει επίσης καρκίνο της ουρ. κύστης). Όποτε λοιπόν του έκανα παρατήρηση για το τσιγάρο και το ποτό, ξέρετε τι μου απαντούσε; 'Τα δένδρα πεθαίνουν όρθια γιόκα μου, έτσι θέλω να φύγω κι εγώ από την ζωή'. Σημειωτέον, πως χρησιμοποιούσε συχνά αυτή την φράση, μετά που πήγε να δει το ομώνυμο θεατρικό έργο του Ισπανού συγγραφέα Αλεχάντρο Κασόνα!
Γράφει ο φίλος μας Λάκης: 'Πόσο χρήσιμο θα ήταν να υπήρχε στα σχολεία μάθημα υγείας και σωστής διατροφής ή τουλάχιστον να οργανώνονταν ειδικά σεμινάρια για τους μαθητές. Ίσως να αποφεύγαμε αρκετά εμφράγματα στο μέλλον...'! Συμφωνώ και επαυξάνω φίλες και φίλοι…όμως…όμως, δεν μπορώ να μην επανέλθω στην κατά πολλά λανθασμένη νοοτροπία μας η οποία είναι διάσπαρτη σε διάφορους τομείς της κοινωνίας μας (ευτυχώς όχι σε όλους, έχουμε και τα καλά μας). Οι συμπεριφορές μας είναι πολλές φορές αδιανόητες, αλλά δεν θα προχωρήσω πολύ σ’ αυτόν τον χώρο για να μην ξεφύγω. Πάντως, είμαι της γνώμης, πως ακόμη κι αν γίνονταν μαθήματα αυτού του είδους στα σχολεία μας…όταν το παιδάκι θα πήγαινε στο σπιτάκι του, θα βίωνε τα άκρως αντίθετα των διδαχθέντων! Εδώ θα ήθελα επίσης να επισημάνω, πως συζητάμε για τις λεγόμενες βιομηχανοποιημένες χώρες και πως το φαινόμενο κακής διαβίωσης απαντάται λίγο, πολύ παντού. Άφθονες είναι οι εμπειρίες μου με ασθενείς που έχουν περάσει έμφραγμα, τους έχει τοποθετηθεί Stent ή έχουν κάνει εγχείρηση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης (by pass), είτε έχουν υποστεί ακρωτηριασμό (λόγω ΠΑΑ-περιφερικής αποφρακτικής αρτηριοπάθειας σοβαρής μορφής) και δεν έπαυσαν ποτέ να καπνίζουν ούτε να προσέχουν την διατροφή τους!
Πάντοτε σεβάστηκα την γνώμη αυτών των ασθενών και δεν τους καταπίεζα ποτέ κάνοντας επιπλήξεις. Γνώριζαν τους κινδύνους που διέτρεχαν και δεν είχε νόημα να τους στενοχωρώ περισσότερο.
Ας εισέλθουμε στο κυρίως θέμα τώρα!
Πως αποκτούμε την στεφανιαία νόσο; Τι συμβαίνει στον οργανισμό μας;
Όσο μεγαλώνουμε κι αλλάζουμε εμφανισιακά, αναπόφευκτα το ίδιο συμβαίνει με το εσωτερικό του οργανισμού μας. Οι αρτηρίες μεγαλώνουν κι αυτές μαζί μας. Εν καιρώ, με την εναπόθεση των αθηρωματικών πλακών, τα τοιχώματα των στεφανιαίων αρτηριών υφίστανται μια βαθμιαία σκλήρυνση. Βέβαια, ο βαθμός των βλαβών και της φθοράς, όπως με τα γηρατειά, είναι ανόμοιος από άτομο σε άτομο κι αυτό οφείλεται στους ποικίλους παράγοντες που συντρέχουν/συμβάλλουν στην δημιουργία αυτών των πλακών, αλλά και στην βιολογική διαφορετικότητα του καθενός μας.
Ο σχηματισμός της αθηρωματικής πλάκας προκαλείται από την συσσώρευση λιπιδίων, χοληστερίνης και άλλων μεταβολικών προϊόντων των κυττάρων κάτω από το ενδοθήλιο των αγγείων (το ενδοθήλιο είναι ένα προστατευτικό στρώμα, κάτι σαν υπόρραμμα ή φόδρα των αγγείων). Κάθε αθηρωματική πλάκα αποτελείται από έναν λιπώδη πυρήνα πού περιβάλλεται
από ινώδη κάψα. Ο ακριβής μηχανισμός εισχώρησης αυτών των ουσιών δεν μας είναι ακόμη γνωστός. Πιθανότατα οι προδιαθεσικοί παράγοντες, όπως το κάπνισμα, η κακή ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, ο σακχαρώδης διαβήτης, να προξενούν μικροτραυματισμούς στο ενδοθήλιο με επακόλουθο την απώλεια της συνοχής του και συνεπώς διευκόλυνση της διείσδυσής των ουσιών αυτών στο υπόστρωμα. Αργά, αργά, το τοίχωμα των αγγείων γίνεται παχύτερο, το εύρος του αυλού αρχίζει να στενεύει, ενώ ταυτόχρονα η εναπόθεση ασβεστίου προκαλεί αθηροσκλήρυνση και εν συνεχεία απώλεια της ελαστικότητας των αγγείων. Το αποτέλεσμα αυτής της εξέλιξης είναι η ελλειμματική προσφορά αίματος, ήτοι της παροχής οξυγόνου στο μυοκάρδιο = ισχαιμία = ισχαιμική καρδιοπάθεια!
Τα συμπτώματα της ισχαιμικής καρδιοπάθειας μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο ακόμα κι αν έχουν τον ίδιο τύπο ΣΝ. Ωστόσο, επειδή σε πολλά άτομα τα συμπτώματα απουσιάζουν, δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από ισχαιμική καρδιακή νόσο προτού να επέλθουν σοβαρές επιπλοκές όπως καρδιακή
προσβολή/έμφραγμα ή χειρότερα ακόμη, αιφνίδια καρδιακή ανακοπή/θάνατος.
Μια από τις επιπλοκές της ΣΝ είναι και η καρδιακή ανεπάρκεια.
Παρατηρούνται τρεις κύριοι τύποι ισχαιμικής καρδιοπάθειας:
1. Αποφρακτική στεφανιαία νόσος, όπου οι αθηρωματικές πλάκες προκαλούν μια προοδευτική στένωση των αγγείων η οποία ξεπερνά το 50% του αυλού και η παροχή αίματος μπορεί τελικά να αποκλειστεί εντελώς σε μία ή περισσότερες από τις τρεις μεγάλες στεφανιαίες αρτηρίες.
2. Μη αποφρακτική στεφανιαία νόσος σημαίνει ότι η στένωση των αρτηριών είναι κάτω του 50%. Ένα 20 έως 50% των ατόμων που διενεργείται απεικονιστική εξέταση της καρδιάς παρουσιάζουν μη αποφρακτική ΣΝ. Βλάβες οποιασδήποτε μορφής στα εσωτερικά τοιχώματα των στεφανιαίων αρτηριών μπορούν να προκαλέσουν σπασμό, με αποτέλεσμα την προσωρινή μείωση της ροής αίματος προς την καρδιά με την ανάλογη κλινική συμπτωματολογία.
3. Μικροαγγειακή στεφανιαία νόσος η οποία προσβάλλει τις μικρότερες αρτηρίες της καρδιάς μπορεί να υπάρξει μόνη της ή σε συνδυασμό με τις προαναφερθέντες ισχαιμικές καρδιοπάθειες όπως επίσης και με άλλα καρδιολογικά νοσήματα.
Κύριο σύμπτωμα: ΣΤΗΘΑΓΧΗ
Συνοδά συμπτώματα:
• Κρύοι ιδρώτες.
• Ζαλάδα.
• Ναυτία, δυσπεψία (γι’ αυτό και η/ο ασθενής συχνά το αποδίδει σε κάτι που έφαγε).
• Δύσπνοια, ιδίως όταν συνδέεται με κάποια δραστηριότητα).
• Αδυναμία.
• Πόνος στον αυχένα.
• Άγχος και νευρικότητα.
Η ένταση των συμπτωμάτων μπορεί να ποικίλει και δεν είναι απαραίτητο να συνυπάρχουν ταυτόχρονα όλα μαζί!
Οι άνδρες αναφέρουν συνήθως έναν συμπιεστικό πόνο στο στήθος κατά την άσκηση, που σταματά με την ανάπαυση. Αν και τα συμπτώματα στις γυναίκες δεν διαφέρουν, συνήθως δεν αναφέρουν πόνο αλλά μία πίεση ή σφίξιμο στον θώρακα
Εξ ορισμού, στηθάγχη είναι ο πόνος ή το σφίξιμο στον θώρακα που συχνά συνοδεύεται από το συναίσθημα του άγχους.
Ξεχωρίζουμε δύο μορφές στηθάγχης:
1. Την σταθερή στηθάγχη ή χρόνια στεφανιαία νόσο. Σ’ αυτή την περίπτωση διακρίνουμε μια επαναλαμβανόμενη συμπτωματολογία χωρίς ενδείξεις μιας κλινικής εξέλιξης. Εμφανίζεται συνήθως μετά από ψυχική ή σωματική καταπόνηση, έκθεση σε ψύχος ή από σύνδρομο Roemheld ήτοι, αντανακλαστικά καρδιολογικά συμπτώματα, όπως στηθάγχη, αρρυθμίες, δυσκολία στην αναπνοή, δυσφορία, άγχος, κούραση, ζαλάδες, μυαλγίες, εξάψεις, τα οποία προκαλούνται από συσσώρευση αερίων στο στομάχι και στο έντερο (φούσκωμα) μετά από ένα βαρύ γεύμα/δείπνο ή από ανωμαλίες του γαστρεντερικού σωλήνα που εμποδίζουν την ομαλή μεταφορά του περιεχομένου του στομάχου.
Κατά κανόνα, ο στηθαγχικός πόνος υποχωρεί, εν γένει, εντός 10 λεπτών ή μέσα σε 2 λεπτά αν χορηγηθεί νιτρογλυκερίνη.
Η Καναδική καρδιαγγειακή εταιρία ταξινομεί τα στάδια της σταθερής στηθάγχης ως εξής:
• Βαθμός 0 - Ασυμπτωματική ισχαιμία.
• Βαθμός Ι - Δυσφορία στη βαριά σωματική κόπωση ή άσκηση.
• Βαθμός ΙΙ - Ελαφρά συμπτώματα κατά την άσκηση φυσιολογικής σωματικής δραστηριότητας.
• Βαθμός III - Έντονα συμπτώματα κατά την άσκηση φυσιολογικής σωματικής δραστηριότητας.
• Βαθμός IV – Δυσφορία κατά την άσκηση έστω και ελάχιστης δραστηριότητας ή ακόμη και εν ηρεμία.
Στην σταθερή στηθάγχη οι αθηρωματικές πλάκες συνήθως δεν ρήγνυνται. Η στένωση των αγγείων προχωρεί προοδευτικά, γεγονός που δίνει τον απαραίτητο χρόνο ν’ αναπτυχθεί στην περιοχή μια παράπλευρος κυκλοφορία που να καλύπτει τις απαιτούμενες ανάγκες του μυοκαρδίου. Εν τούτοις αν προκύψει ρήξη της πλάκας, πιθανόν να μη προκληθεί έμφραγμα ή αν προκληθεί, λόγω της παράπλευρης κυκλοφορίας, οι κίνδυνοι που διατρέχουν οι προσβληθέντες είναι λιγότεροι.
2. Την ασταθή στηθάγχη ή αλλιώς τα Οξέα Στεφανιαία Σύνδρομα (ΟΣΣ). Σ’ αυτές τις περιπτώσεις η κλινική εικόνα της/του ασθενούς εμφανίζεται ιδιαίτερα ανησυχητική:
• Ο κλασσικός στηθαγχικός πόνος, συνήθως στο αριστερό μέρος του θώρακα ή πίσω από το στέρνο ή σ’ αμφότερες τις περιοχές, υποδηλώνει μια ταχέως προοδευτική, απειλητική ισχαιμία και το υπαρξιακό άγχος είναι έκδηλο στο πρόσωπο της/του αρρώστου. Δεν ήταν λίγες οι φορές που αντιμετώπισα την τρομοκρατημένη, ικετευτική, γεμάτη αγωνία έκφραση στο πρόσωπο συνανθρώπων μας, να μου λένε, 'σας παρακαλώ γιατρέ, σώστε με'! Δυστυχώς όμως, φίλες και φίλοι, οι προσπάθειες μας δεν ευδοκιμούσαν πάντοτε!
ΣΣ: Υπ’ όψιν σας, πως ο στηθαγχικός πόνος μπορεί να ακτινοβολεί και σε άλλα σημεία του θώρακος, στα χέρια, στον αυχένα, στον λαιμό, στην ωμοπλάτη, στο επιγάστριο! Στην ασταθή στηθάγχη
• τα συμπτώματα είναι μεγαλύτερης διάρκειας απ’ ότι στην σταθερή στηθάγχη (πάνω από 20 λεπτά), και
• μετά από την χορήγηση νιτρικών ο πόνος παραμένει αναλλοίωτος ή υποχωρεί αργοπορημένα.
Τα οξέα στεφανιαία σύνδρομα, στην πλειοψηφία τους, προκαλούνται από την ρήξη της αθηρωματικής πλάκας που προανέφερα στο κείμενο. Εν συνεχεία ακολουθεί η δημιουργία θρόμβου στο σημείο της ρήξης η οποία θα οδηγήσει σε στένωση κι αν δεν προλάβουμε να επέμβουμε εγκαίρως, θα καταλήξει σε απόφραξη του αγγείου.
Στα ΟΣΣ παρατηρούμε δύο υποκατηγορίες:
α. Το οξύ στεφανιαίο σύνδρομο με ανάσπαση του τμήματος ST στο ΗΚΓ (ηλεκτροκαρδιογράφημα), δηλαδή το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Το έμφραγμα αυτού του τύπου (διεθνώς STEMI – ST Elevation Myocardial Infarction) είναι μια καρδιακή προσβολή πολύ σοβαράς μορφής κατά την διάρκεια της οποίας μία από τις
κύριες στεφανιαίες αρτηρίες αποφράσσεται. Οι
ασθενείς αυτοί διατρέχουν τον κίνδυνο να αναπτύξουν απειλητικές αρρυθμίες για την ζωή τους, όπως η κοιλιακή μαρμαρυγή, η οποία μπορεί να προκαλέσει αιφνίδια καρδιακή ανακοπή. Μερικές φορές αναφέρεται και ως 'μαζική καρδιακή προσβολή'. Πολλές φορές δε, απαιτείται καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ) και απινίδωση για την αποκατάσταση ενός φυσιολογικού καρδιακού ρυθμού.
O χρόνος είναι μυοκάρδιο, λένε οι καρδιολόγοι για να εκφράσουν την σημασία της πρώιμης θεραπείας. Οι έρευνες μας δείχνουν, πως αν καταφέρουμε ν’
ανοίξουμε το αποφραγμένο αγγείο μέσα στις πρώτες ώρες μετά το συμβάν, ο ασθενής θα έχει περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης και θα έχει υποστεί λιγότερες βλάβες του καρδιακού μυός.
Το STEMI μπορεί να αντιμετωπιστεί με θρομβολυτικά φάρμακα (αποκαλούμενα επίσης ινωδολυτικά) όπως π.χ. η αλτεπλάση, ουροκινάση, στρεπτοκινάση κ.α. ή και με άμεση αγγειοπλαστική επέμβαση (καθετηριασμό).
Στα πλαίσια της επειγούσης ιατρικής στις ΗΠΑ χρησιμοποιείται ο όρος 'Door-to-balloon', ήτοι ο χρόνος που μεσολαβεί από την άφιξη της/του ασθενούς στο τμήμα επειγόντων περιστατικών μέχρι που το καλώδιο του οδηγού καθετήρα να διασχίσει τον θρόμβο στο καρδιολογικό εργαστήριο. Οι οδηγίες ACC/AHA (American College of Cardiology/American Heart Association) συνιστούν το χρονοδιάστημα 'πόρτας μέχρι το μπαλονάκι' να μην υπερβαίνει τα 90 λεπτά.
Τώρα, αν ο γιατρός επειγόντων περιστατικών διαπιστώσει οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, αν η μεταφορά στην πλησιέστερη κλινική που διαθέτει καρδιολογικό εργαστήριο καθετηριασμού δεν μπορεί να γίνει εντός 90-120, κι αν δεν υπάρχουν αντενδείξεις (π.χ. κίνδυνος αιμορραγίας), τότε η θρομβόλυση μπορεί να ξεκινήσει καθ’ οδόν προς την κλινική μέσα στο ασθενοφόρο. Η έγκαιρη εφαρμογή θρομβολυτικής θεραπείας βελτιώνει την προοπτική επιβίωσης κατά 15-20%.
β. Το οξύ στεφανιαίο σύνδρομο με ασταθή στηθάγχη και έμφραγμα μυοκαρδίου χωρίς ανάσπαση του τμήματος ST.
Ενώ δεν είναι ίσως, τόσο σοβαρό όσο το ΟΣΣ με ανάσπαση, δεν παύει να είναι μια καρδιακή προσβολή που θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέκρωση του προσβεβλημένου καρδιακού μυός και πρέπει να αντιμετωπίζεται δεόντως.
Ειδικές μορφές στηθάγχης
Αγγειοσυσπαστική ή Prinzmetal στηθάγχη. Προξενείται από τις παροδικές συσπάσεις των λείων μυϊκών ινών της στεφανιαίας αρτηρίας και την πρωτοπεριέγραψε ο Αμερικανός καρδιολόγος Myron Prinzmetal με τους συνεργάτες του το 1959. Παρατηρείται συνήθως σε άτομα ηλικίας 30-40 ετών. Εν αντιθέσει με την κλασσική στηθάγχη, η οποία προκαλείται από σωματική κόπωση ή δραστηριότητα, συνήθως συμβαίνει σε κατάσταση ηρεμίας ή ακόμα κατά την διάρκεια του ύπνου και ως επί το πλείστον τις πρωινές ώρες. Η ανάσπαση του τμήματος ST επανέρχεται και η τροπονίνη Τ ή Ι παραμένουν στα φυσιολογικά επίπεδα.
Walking through angina ή warming up phenomenon (Durchlauf-Phänomen στα γερμανικά). Μια απόδοση στην ελληνική δεν κατάφερα να βρω! Μεταφράζεται κάπως έτσι: 'Περπατώντας μέσω της στηθάγχης' ή πιο ελεύθερα, 'Διασχίζοντας την στηθάγχη', ή 'Φαινόμενο προθέρμανσης'. Η στηθάγχη αυτού του τύπου εμφανίζεται στην αρχή μιας σωματικής άσκησης και ενώ η/ο ασθενής συνεχίζει να περπατά με σταθερό ρυθμό ή να εξακολουθεί την εκτέλεση της όποιας δραστηριότητας του, ο στηθαγχικός πόνος αρχίζει να υποχωρεί σταδιακά και τελικά να εξαφανίζεται.
Το φαινόμενο της στηθάγχης προθέρμανσης είναι γνωστό στους γιατρούς εδώ 200 χρόνια και για πρώτη φορά το περιέγραψε ο Βρετανός γιατρός William Heberden. Εν τούτοις, ο βασικός μηχανισμός έκλυσης του δεν είναι ακόμη κατανοητός. Πιστεύεται ότι σχετίζεται με απελευθέρωση αγγειοδιασταλτικών μεταβολιτών που οδηγούν στην άρση των συμπτωμάτων
Προδιαθεσικοί παράγοντες
Ο κίνδυνος να εμφανίσουμε κάποια στιγμή ισχαιμική καρδιοπάθεια είναι ευθέως ανάλογη με το είδος και τον αριθμό των παραγόντων στους οποίους είμαστε εκτεθειμένοι. Μερικούς παράγοντες επικινδυνότητας, όπως το κάπνισμα, την υπέρταση, την χοληστερόλη, τον διαβήτη, τον τρόπο διατροφής ή διαβίωσης μπορούμε να τους
ελέγξουμε προς όφελός μας. Όμως οι παράγοντες, όπως το φύλο, η ηλικία, η φυλή, η γενετική, η κληρονομικότητα, δεν μπορούν να μεταβληθούν.
Συνιστώσες που λίγο-πολύ, μπορούμε να ελέγξουμε κατά βούληση:
• Το κάπνισμα - Διακοπή του καπνίσματος, καθώς επίσης την αποφυγή παθητικού καπνίσματος.
• Το επίπεδα χοληστερόλης, τριγλυκεριδίων.
• Την αρτηριακή πίεση (υπέρταση).
• Τον σακχαρώδη διαβήτη.
• Το υπερβολικό βάρος και την παχυσαρκία.
• Την σωματική αδράνεια (καθιστική ζωή).
• Το στρες, τις συνθήκες εργασίας, το αντίξοο περιβάλλον, τις ώρες ύπνου και το καθημερινό άγχος…ναι, ναι, το ξέρω, πολύ εύκολα σας τα παρουσιάζω…αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα…που
ομολογουμένως κι εγώ δυσκολεύομαι να τηρήσω, και για μένα εννοώ κυρίως τις διατροφικές μου συνήθειες και την φυσική άσκηση.
• Την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων κεκορεσμένων λιπαρών ή τρανς-λιπαρών (Τα trans λιπαρά οξέα ανήκουν στην κατηγορία των ακόρεστων λιπαρών και υπάρχουν είτε φυσικά σε μικρή ποσότητα σε ζωικής προέλευσης τρόφιμα, όπως το κρέας και τα γαλακτοκομικά, είτε τεχνητά, μέσω υδρογόνωσης. Αυτό συμβαίνει στη βιομηχανία ώστε να ενισχύσουν τη γεύση του τροφίμου, ν’ αυξήσουν τη διάρκεια ζωής του και να προσδώσουν χαρακτηριστικά, όπως η στερεή μορφή σε θερμοκρασία δωματίου. Τα τρανς λιπαρά συμβάλλουν στην αύξηση της 'κακής' (LDL) χοληστερόλης και μείωση της 'καλής' (HDL) χοληστερόλης.), όπως τα τηγανιτά και τα συσκευασμένα τρόφιμα, έτοιμα προς κατανάλωση που αγοράζουμε στα super market. Ελέγχετε λοιπόν την ετικέτα των τροφίμων και τι αγοράζετε! Για περισσότερες διατροφικές λεπτομέρειες σας παραπέμπω στο διαδίκτυο.
Α…μάλιστα…κι ένα διαιτητικό αστειάκι:
- Γιατρέ μου, τι πρέπει να προσέξω τώρα που η χοληστερόλη μου είναι τόσο υψηλή;
- Ό,τι σας αρέσει, να το φτύνετε καλέ μου κύριε!
Εδώ παιδιά, θα ήθελα να προσθέσω ορισμένες πληροφορίες για τα ναρκωτικά σε σχέση με τις καρδιοπάθειες. Πολλές παραισθησιογόνες/εξαρτησιογόνες ουσίες, όπως η κοκαΐνη, η ηρωίνη και διάφορες μορφές αμφεταμίνης, μεταξύ άλλων επηρεάζουν και την καρδιά. Εκτός από τον εθισμό, οι παρενέργειες και οι κίνδυνοι που συνδέονται με τη χρήση αυτών των φαρμάκων περιλαμβάνουν:
• Αλλαγές στη θερμοκρασία του σώματος, στον καρδιακό ρυθμό και στην αρτηριακή πίεση.
• Καρδιακές προσβολές, επιληπτικές κρίσεις και αναπνευστική ανακοπή.
• Πονοκεφάλους, κοιλιακό άλγος και ναυτία.
• Μειωμένη κρίση, μεταβολή συμπεριφοράς και συνείδησης, μεγαλύτερος κίνδυνος μολύνσεων σεξουαλικά μεταδιδόμενων λοιμώξεων.
• Τοξικές αντιδράσεις λόγω προσθήκης (νοθείας) άλλων ουσιών όπως, τάλκη, δηλητήρια, ζιζανιοκτόνα ή άλλα σωματίδια.
Η κοκαΐνη αποκαλείται από τους ερευνητές "Το τέλειο ναρκωτικό καρδιακής προσβολής" (the perfect heart attack drug)! Ακόμη και οι λεγόμενοι ψυχαγωγικοί χρήστες κοκαΐνης μπορεί να παρουσιάζουν υψηλότερη αρτηριακή πίεση, σκληρότερες αρτηρίες και παχύτερα τοιχώματα του μυοκαρδίου απ’ ό,τι οι μη χρήστες. Όλα αυτά μπορούν να προκαλέσουν καρδιακή προσβολή.
Διαγνωστική
Παιδιά, τα λέω και τα γράφω ξανά και ξανά, η πρόληψη είναι η καλύτερη μέθοδος θεραπείας! Όχι μόνο για την ΣΝ αλλά και για κάθε άλλη πάθηση που μπορούμε να αποτρέψουμε, διαμέσου έγκαιρης διάγνωσης, με τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα που έχουμε στην διάθεσή μας, και πιστέψτε με, δεν είναι λίγα! Τώρα τι πρόσβαση έχει ο καθένας από εμάς σ’ αυτά τα μέσα…αποτελεί άλλο ένα μεγάλο θέμα της κοινωνίας μας. Για την εξέλιξη της πολυταξικής ιατρικής είχα γράψει κάποτε την γνώμη μου στο μπλογκ μου. Για τους ενδιαφερόμενους…ένα 'κλικ' στον σύνδεσμο:
https://iarvan-hellas.blogspot.com/2017/11/1.html#more
Όλα τα άτομα με την συμπτωματολογία που προανέφερα πρέπει να εξετάζονται ενδελεχώς μέχρι αποδείξεως του εναντίου. Εξ ίσου σημαντικό είναι όμως και για τα ασυμπτωματικά άτομα, με βεβαρυμμένο οικογενειακό ιστορικό ή με νοσήματα που προδιαθέτουν στην ΣΝ.
Ένας βασικός καρδιολογικός έλεγχος από τον οικογενειακό/γενικό γιατρό, στην Γερμανία, περιλαμβάνει εκτός από φυσική εξέταση, ένα ΗΚΓ εν ηρεμία, λειτουργικές δοκιμασίες όπως ΗΚΓ κοπώσεως (επί ποδηλάτου, ή κυλιόμενου τάπητα), 24ωρο ΗΚΓ (Holter) ή αρτηριακής πίεσης, αν κριθεί αναγκαίο, καθώς και εργαστηριακές εξετάσεις αίματος. Αν προκύψουν στοιχεία ή υποψίες ισχαιμικής καρδιοπάθειας, ο καρδιολόγος θα αναλάβει την περαιτέρω διερεύνηση. Πρώτα θα ελέγξει την καρδιακή λειτουργία διαμέσου απλού (triplex) ή και δυναμικού υπερηχογραφήματος φόρτισης (stress echo). Μ’ αυτόν τον τρόπο μπορεί να διαπιστώσει τυχόν υποκινητικότητες σε τμήματα του μυοκαρδίου, τα οποία έμμεσα υποδεικνύουν ισχαιμία της περιοχής.
Εννοείται βέβαια, πως δεν αναφέρομαι για επείγοντα περιστατικά!
Χωρίς να εμπλακώ σε επί μέρους λεπτομέρειες, σας παραθέτω επίσης μερικές απεικονιστικές μεθόδους εξέτασης, οι οποίες επιστρατεύονται ανάλογα με τις ενδείξεις.
• Στεφανιογραφία ή στεφανιογράφημα πιο λαϊκά, αποτελεί μέρος του καρδιακού καθετηριασμού. Ο ασθενής υποβάλλεται σ’ αυτή την εξέταση προς εκτίμηση ανατομικών αλλοιώσεων/βλαβών των
στεφανιαίων αρτηριών οι οποίες, ως επί το πλείστον, μπορούν να αποκατασταθούν δια αγγειοπλαστικής με Stent.
• Τομογραφικό σπινθηρογράφημα αιμάτωσης μυοκαρδίου (SPECT, Single-photon emission computed tomography). Η διαγνωστική του ακρίβεια ξεπερνάει το 95%.
• Μαγνητική αξονική τομογραφία διάχυσης.
• Τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET).
• Αξονική ή μαγνητική τομογραφία. Ασφαλέστερες μεν εξεταστικές μέθοδοι για τους πάσχοντες, αλλά με το μειονέκτημα ότι δεν επιτρέπουν θεραπευτική αντιμετώπιση των βλαβών των αγγείων σε πρώτο χρόνο.
• Οδηγοί καθετήρες με ενσωματωμένους αισθητήρες
μπορούν να βοηθήσουν στην διάγνωση μικροαγγειακής στεφανιαίας νόσου.
• Στεφανιαία σάρωση ασβεστίου δια της οποίας εκτιμάται η ποσοτική έκταση των στεφανιαίων ασβεστοποιήσεων.
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
Δεν εισέρχομαι στις στρατηγικές φαρμακευτικής αντιμετώπισης της ισχαιμικής καρδιοπάθειας ως προς τους συνδυασμούς και την διάρκεια χρήσης των αντιαιμοπεταλιακών ή άλλων φαρμάκων. Πιστεύω πως είναι καλύτερα να συζητείται με τον θεράποντα γιατρό.
ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΕΞ ΣΥΜΒΑΤΟ ΜΕ ΤΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ;
Σύμφωνα με μια νέα επιστημονική δήλωση που εκδόθηκε από την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρία (ΑΗΑ - American Heart Association), εφόσον η καρδιαγγειακή νόσος σας έχει σταθεροποιηθεί, είναι πιθανόν ασφαλές να κάνετε έρωτα.
Η σεξουαλική δραστηριότητα είναι ένα θέμα μεγάλης σημασίας για την ποιότητα ζωής τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες με καρδιαγγειακά νοσήματα, καθώς και για τους συντρόφους τους, λέει ο καθηγητής της ιατρικής Glenn N. Levine, στο Baylor College of Medicine, Houston. Σημειώνει επίσης, πως καρδιαγγειακά επεισόδια, όπως π.χ. η καρδιακή προσβολή ή ο θωρακικός πόνος που προκαλείται από καρδιακές παθήσεις, σπάνια εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής δραστηριότητας, επειδή ακριβώς η χρονική περίοδος είναι συνήθως μικρή.
Μην ντρέπεστε να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για θέματα σχετικά με τις καρδιακές παθήσεις και την σεξουαλική σας ζωή.
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ, ΥΠΟΔΕΙΞΕΙΣ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
• Θωρακικός πόνος δεν σημαίνει και καλά έμφραγμα ή στεφανιαία νόσο! Από την άλλη πλευρά όμως, πολλοί συνάνθρωποί μας καθυστερούν την προσέλευση τους στα νοσοκομεία ή στα ιατρικά κέντρα και συνεπώς μια έγκαιρη θεραπεία, επειδή αμφιβάλλουν ότι έχουν υποστεί καρδιακή προσβολή, είτε δεν θέλουν να ενοχλήσουν ή ν’ ανησυχήσουν συγγενείς και φίλους!!!
• Αν δεν έχετε ανταπόκριση από το 166 ή 112 και είστε αυτός με τα συμπτώματα, να μην οδηγήσετε εσείς στο νοσοκομείο, αφήστε να σας μεταφέρει κάποιος δικός σας, εκτός αν δεν έχετε άλλη επιλογή.
• It’s always better to be safe than sorry, λένε οι αγγλόφωνοι, με άλλα λόγια καλύτερα ασφαλής παρά μετανιωμένος!
• Σε περίπτωση θωρακικού πόνου που ταιριάζει στις περιγραφές ΟΣΣ, καλού-κακού μασήστε μια ασπιρινούλα, έστω και των 100mg. Δεν έχετε να χάσετε τίποτε, εκτός κι αν είστε αλλεργικοί στην ασπιρίνη (ακετυλοσαλικυλικό οξύ). Τώρα, γιατί 'μασήστε', απλά, διότι δρα γρηγορότερα.
• Δίχως να σημαίνει ότι δεν πρέπει να ερευνηθεί, όταν εξηγείτε στον γιατρό σας που αισθάνεστε τον πόνο και του δείχνετε το σημείο μ’ ένα ή δύο δάκτυλα, τότε κατά πάσα πιθανότητα, το πρόβλημα δεν είναι καρδιολογικής φύσεως! Στην περίπτωση σοβαρής ισχαιμικής καρδιοπάθειας η/ο ασθενής δείχνει την
περιοχή του άλγους τοποθετώντας την μια ή ακόμη και τις δύο παλάμες στον αριστερό θώρακα ή και το στέρνο.
• Στους άντρες, ο κίνδυνος για ισχαιμική καρδιοπάθεια αρχίζει να αυξάνεται γύρω στην ηλικία των 45 ετών. Συγκριτικά με τους άνδρες, οι γυναίκες, πριν από την εμμηνόπαυση, διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο για στεφανιαία νόσο. Αυτό πιθανότατα οφείλεται στην προστατευτική δράση των οιστρογόνων τα οποία μειώνονται μετά την εμμηνόπαυση. Μετά την ηλικία των 55 ετών, ο κίνδυνος αυξάνεται με τον ίδιο ρυθμό τόσο στις γυναίκες όσο και στους άνδρες.
• Οι γυναίκες που παρουσιάζουν συμπτώματα ισχαιμικής καρδιοπάθειας είναι λιγότερο πιθανό, από τους άνδρες, να έχουν αποφρακτική στεφανιαία νόσο. Ωστόσο, μπορεί να υποθάλπουν στεφανιαία μικροαγγειακή νόσο.
• Μία αμερικανική έρευνα που έγινε με την συμμετοχή 161.000 γυναικών μετά την εμμηνόπαυση, απέδειξε ότι η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης δεν προστατεύει τις ηλικιακά μεγαλύτερες μετεμμηνοπαυσιακές κυρίες από την ισχαιμική καρδιοπάθεια και τις επιπλοκές της.
• Τριακονταετής συλλογή στοιχείων μεγάλων πληθυσμιακών μελετών αποδεικνύουν μια συσχέτιση μεταξύ της κατάθλιψης και καρδιοπαθειών.
• Πάντοτε όταν συμβούλευα, ιδιαίτερα τους νεώτερους ασθενείς μου, για τους κινδύνους του καπνίσματος τους έλεγα, 'Θα σας το πω μόνο μία φορά και ποτέ ξανά! Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι το κάπνισμα σκοτώνει! Το προσδόκιμο ζωής για ένα άτομο που καπνίζει 20 τσιγάρα την ημέρα επί 20-25 χρόνια είναι μειωμένο κατά 10-15 χρόνια! Άρα, αν συνεχίσετε με τον ίδιο ρυθμό, η εβδομάδα σας θα αποτελείται από 6 μέρες αντί για 7! Αν καταφέρω να επηρεάσω θετικά έστω και λίγους από εσάς τους νέους, θα ήταν μεγάλη επιτυχία για μένα. Αν θέλετε με πιστεύετε, πάρτε το ή αφήστε το! Η ζωή είναι δική σας'.
• Ένα άτομο που εξακολουθεί να καπνίζει μετά από ένα bypass αυτοκτονεί με δόσεις!
• Σχεδόν οι μισοί θάνατοι από καρδιακές παθήσεις, εγκεφαλικά επεισόδια και διαβήτη τύπου 2, στις ΗΠΑ, σχετίζονται με την κακή διατροφή.
• Δεν θα επεκταθώ στις ενδείξεις για τις χειρουργικές επεμβάσεις. Κι εδώ τα κριτήρια διαφέρουν ανάλογα με την περίπτωση.
Τέλος, πριν από δύο χρόνια είχα γράψει ένα άρθρο για τον αιφνίδιο καρδιακό θάνατο και την καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ). Αν δεν το διαβάσετε κι αν σας ενδιαφέρει, ιδού ο σύνδεσμος:
https://iarvan-hellas.blogspot.com/2017/11/1.html#more
Γιάννης Αρβανιτάκης
ΠΗΓΕΣ
https://www.amboss.com/de/wissen/Koronare_Herzkrankheit
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/16898-coronary-artery-disease
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/coronary-artery-disease/symptoms-causes/syc-20350613
https://www.mednutrition.gr/portal/lifestyle/diatrofi/15782-10-top-trofes-me-trans-lipara
https://mayfieldclinic.com/pe-spect.htm
https://www.minimed.at/medizinische-themen/herz-gefaesse/thrombolyse/
Άλλη μια μάστιγα της εποχής μας…έως ότου ν’ αλλάξουν κάποτε οι συνισταμένες….
του Γιάννη Αρβανιτάκη
Φίλες και φίλοι
Μετά την περιπέτεια που έζησε ο αγαπημένος μας κοινός φίλος με παρακάλεσε να γράψω ένα διαφωτιστικό άρθρο σχετικά με την στεφανιαία νόσο (ΣΝ). Θα επιχειρήσω λοιπόν, όσο πιο απλοποιημένα γίνεται, να σας δώσω μερικές γενικές πληροφορίες για
Σε παγκόσμιο επίπεδο, τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες, η στεφανιαία νόσος είναι η συχνότερη καρδιοπάθεια και η κύρια αιτία θανάτου, γεγονός που σύμφωνα με τις προβλέψεις, δεν πρόκειται ν’ αλλάξει στα επόμενα 20 χρόνια.
Κάθε χρόνο, ανά τον κόσμο, η στεφανιαία νόσος σκοτώνει περίπου 7.200.000 ψυχές (3,8 εκατομμύρια άνδρες και 3,4 εκατομμύρια γυναίκες αντιστοίχως).
Σύμφωνα με μια ανακοίνωση του ΠΟΥ το 2017, εκτιμάται ότι κατά την διάρκεια του 2016 γύρω στα 17,9 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από καρδιαγγειακές παθήσεις. Το μέγεθος αυτό αντιπροσωπεύει το 31% όλων των θανάτων παγκοσμίως. Ένα 85% αυτών των θανάτων οφείλονται σε καρδιακές προσβολές και εγκεφαλικά επεισόδια.
Οι περισσότερες από τις καρδιαγγειακές παθήσεις θα μπορούσαν ν’ αποφευχθούν διαμέσου στρατηγικής αντιμετώπισης των επικινδύνων παραγόντων
 |
| Η καρδιά μας βρίθει αγγείων (πρόσθια άποψη) |
Πείτε μου βρε παιδιά, πόσοι από εμάς ζούμε σωστά; Πολλοί συνάνθρωποί μας, μολονότι γνωρίζουν τους ελλοχεύοντες κινδύνους, τους αψηφούν. Καλή ώρα, ο συγχωρεμένος πατέρας μου, μέγας καπνιστής και πότης, ο οποίος υπέκυψε μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο στα 74α του χρόνια, 6 μήνες νωρίτερα είχε χειρουργηθεί λόγω καρκίνου της ουροδόχου κύστης (για όσους δεν ξέρουν, το κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει επίσης καρκίνο της ουρ. κύστης). Όποτε λοιπόν του έκανα παρατήρηση για το τσιγάρο και το ποτό, ξέρετε τι μου απαντούσε; 'Τα δένδρα πεθαίνουν όρθια γιόκα μου, έτσι θέλω να φύγω κι εγώ από την ζωή'. Σημειωτέον, πως χρησιμοποιούσε συχνά αυτή την φράση, μετά που πήγε να δει το ομώνυμο θεατρικό έργο του Ισπανού συγγραφέα Αλεχάντρο Κασόνα!
Γράφει ο φίλος μας Λάκης: 'Πόσο χρήσιμο θα ήταν να υπήρχε στα σχολεία μάθημα υγείας και σωστής διατροφής ή τουλάχιστον να οργανώνονταν ειδικά σεμινάρια για τους μαθητές. Ίσως να αποφεύγαμε αρκετά εμφράγματα στο μέλλον...'! Συμφωνώ και επαυξάνω φίλες και φίλοι…όμως…όμως, δεν μπορώ να μην επανέλθω στην κατά πολλά λανθασμένη νοοτροπία μας η οποία είναι διάσπαρτη σε διάφορους τομείς της κοινωνίας μας (ευτυχώς όχι σε όλους, έχουμε και τα καλά μας). Οι συμπεριφορές μας είναι πολλές φορές αδιανόητες, αλλά δεν θα προχωρήσω πολύ σ’ αυτόν τον χώρο για να μην ξεφύγω. Πάντως, είμαι της γνώμης, πως ακόμη κι αν γίνονταν μαθήματα αυτού του είδους στα σχολεία μας…όταν το παιδάκι θα πήγαινε στο σπιτάκι του, θα βίωνε τα άκρως αντίθετα των διδαχθέντων! Εδώ θα ήθελα επίσης να επισημάνω, πως συζητάμε για τις λεγόμενες βιομηχανοποιημένες χώρες και πως το φαινόμενο κακής διαβίωσης απαντάται λίγο, πολύ παντού. Άφθονες είναι οι εμπειρίες μου με ασθενείς που έχουν περάσει έμφραγμα, τους έχει τοποθετηθεί Stent ή έχουν κάνει εγχείρηση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης (by pass), είτε έχουν υποστεί ακρωτηριασμό (λόγω ΠΑΑ-περιφερικής αποφρακτικής αρτηριοπάθειας σοβαρής μορφής) και δεν έπαυσαν ποτέ να καπνίζουν ούτε να προσέχουν την διατροφή τους!
Πάντοτε σεβάστηκα την γνώμη αυτών των ασθενών και δεν τους καταπίεζα ποτέ κάνοντας επιπλήξεις. Γνώριζαν τους κινδύνους που διέτρεχαν και δεν είχε νόημα να τους στενοχωρώ περισσότερο.
Ας εισέλθουμε στο κυρίως θέμα τώρα!
Πως αποκτούμε την στεφανιαία νόσο; Τι συμβαίνει στον οργανισμό μας;
Όσο μεγαλώνουμε κι αλλάζουμε εμφανισιακά, αναπόφευκτα το ίδιο συμβαίνει με το εσωτερικό του οργανισμού μας. Οι αρτηρίες μεγαλώνουν κι αυτές μαζί μας. Εν καιρώ, με την εναπόθεση των αθηρωματικών πλακών, τα τοιχώματα των στεφανιαίων αρτηριών υφίστανται μια βαθμιαία σκλήρυνση. Βέβαια, ο βαθμός των βλαβών και της φθοράς, όπως με τα γηρατειά, είναι ανόμοιος από άτομο σε άτομο κι αυτό οφείλεται στους ποικίλους παράγοντες που συντρέχουν/συμβάλλουν στην δημιουργία αυτών των πλακών, αλλά και στην βιολογική διαφορετικότητα του καθενός μας.
Ο σχηματισμός της αθηρωματικής πλάκας προκαλείται από την συσσώρευση λιπιδίων, χοληστερίνης και άλλων μεταβολικών προϊόντων των κυττάρων κάτω από το ενδοθήλιο των αγγείων (το ενδοθήλιο είναι ένα προστατευτικό στρώμα, κάτι σαν υπόρραμμα ή φόδρα των αγγείων). Κάθε αθηρωματική πλάκα αποτελείται από έναν λιπώδη πυρήνα πού περιβάλλεται
 |
| Εικ. 1 - Φυσιολογική ροή του αίματος. Εικ. 2 - Σχηματισμός αθηρωματικής πλάκας, στένωση. Εικ. 3 - Ρήξη αθηρωματικής πλάκας, σχηματισμός θρόμβου, έμφραγμα. |
Τα συμπτώματα της ισχαιμικής καρδιοπάθειας μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο ακόμα κι αν έχουν τον ίδιο τύπο ΣΝ. Ωστόσο, επειδή σε πολλά άτομα τα συμπτώματα απουσιάζουν, δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από ισχαιμική καρδιακή νόσο προτού να επέλθουν σοβαρές επιπλοκές όπως καρδιακή
Μια από τις επιπλοκές της ΣΝ είναι και η καρδιακή ανεπάρκεια.
Παρατηρούνται τρεις κύριοι τύποι ισχαιμικής καρδιοπάθειας:
1. Αποφρακτική στεφανιαία νόσος, όπου οι αθηρωματικές πλάκες προκαλούν μια προοδευτική στένωση των αγγείων η οποία ξεπερνά το 50% του αυλού και η παροχή αίματος μπορεί τελικά να αποκλειστεί εντελώς σε μία ή περισσότερες από τις τρεις μεγάλες στεφανιαίες αρτηρίες.
2. Μη αποφρακτική στεφανιαία νόσος σημαίνει ότι η στένωση των αρτηριών είναι κάτω του 50%. Ένα 20 έως 50% των ατόμων που διενεργείται απεικονιστική εξέταση της καρδιάς παρουσιάζουν μη αποφρακτική ΣΝ. Βλάβες οποιασδήποτε μορφής στα εσωτερικά τοιχώματα των στεφανιαίων αρτηριών μπορούν να προκαλέσουν σπασμό, με αποτέλεσμα την προσωρινή μείωση της ροής αίματος προς την καρδιά με την ανάλογη κλινική συμπτωματολογία.
3. Μικροαγγειακή στεφανιαία νόσος η οποία προσβάλλει τις μικρότερες αρτηρίες της καρδιάς μπορεί να υπάρξει μόνη της ή σε συνδυασμό με τις προαναφερθέντες ισχαιμικές καρδιοπάθειες όπως επίσης και με άλλα καρδιολογικά νοσήματα.
Κύριο σύμπτωμα: ΣΤΗΘΑΓΧΗ
Συνοδά συμπτώματα:
• Κρύοι ιδρώτες.
• Ζαλάδα.
• Ναυτία, δυσπεψία (γι’ αυτό και η/ο ασθενής συχνά το αποδίδει σε κάτι που έφαγε).
• Δύσπνοια, ιδίως όταν συνδέεται με κάποια δραστηριότητα).
• Αδυναμία.
• Πόνος στον αυχένα.
• Άγχος και νευρικότητα.
Η ένταση των συμπτωμάτων μπορεί να ποικίλει και δεν είναι απαραίτητο να συνυπάρχουν ταυτόχρονα όλα μαζί!
Οι άνδρες αναφέρουν συνήθως έναν συμπιεστικό πόνο στο στήθος κατά την άσκηση, που σταματά με την ανάπαυση. Αν και τα συμπτώματα στις γυναίκες δεν διαφέρουν, συνήθως δεν αναφέρουν πόνο αλλά μία πίεση ή σφίξιμο στον θώρακα
Εξ ορισμού, στηθάγχη είναι ο πόνος ή το σφίξιμο στον θώρακα που συχνά συνοδεύεται από το συναίσθημα του άγχους.
Ξεχωρίζουμε δύο μορφές στηθάγχης:
1. Την σταθερή στηθάγχη ή χρόνια στεφανιαία νόσο. Σ’ αυτή την περίπτωση διακρίνουμε μια επαναλαμβανόμενη συμπτωματολογία χωρίς ενδείξεις μιας κλινικής εξέλιξης. Εμφανίζεται συνήθως μετά από ψυχική ή σωματική καταπόνηση, έκθεση σε ψύχος ή από σύνδρομο Roemheld ήτοι, αντανακλαστικά καρδιολογικά συμπτώματα, όπως στηθάγχη, αρρυθμίες, δυσκολία στην αναπνοή, δυσφορία, άγχος, κούραση, ζαλάδες, μυαλγίες, εξάψεις, τα οποία προκαλούνται από συσσώρευση αερίων στο στομάχι και στο έντερο (φούσκωμα) μετά από ένα βαρύ γεύμα/δείπνο ή από ανωμαλίες του γαστρεντερικού σωλήνα που εμποδίζουν την ομαλή μεταφορά του περιεχομένου του στομάχου.
Κατά κανόνα, ο στηθαγχικός πόνος υποχωρεί, εν γένει, εντός 10 λεπτών ή μέσα σε 2 λεπτά αν χορηγηθεί νιτρογλυκερίνη.
Η Καναδική καρδιαγγειακή εταιρία ταξινομεί τα στάδια της σταθερής στηθάγχης ως εξής:
• Βαθμός 0 - Ασυμπτωματική ισχαιμία.
• Βαθμός Ι - Δυσφορία στη βαριά σωματική κόπωση ή άσκηση.
• Βαθμός ΙΙ - Ελαφρά συμπτώματα κατά την άσκηση φυσιολογικής σωματικής δραστηριότητας.
• Βαθμός III - Έντονα συμπτώματα κατά την άσκηση φυσιολογικής σωματικής δραστηριότητας.
• Βαθμός IV – Δυσφορία κατά την άσκηση έστω και ελάχιστης δραστηριότητας ή ακόμη και εν ηρεμία.
Στην σταθερή στηθάγχη οι αθηρωματικές πλάκες συνήθως δεν ρήγνυνται. Η στένωση των αγγείων προχωρεί προοδευτικά, γεγονός που δίνει τον απαραίτητο χρόνο ν’ αναπτυχθεί στην περιοχή μια παράπλευρος κυκλοφορία που να καλύπτει τις απαιτούμενες ανάγκες του μυοκαρδίου. Εν τούτοις αν προκύψει ρήξη της πλάκας, πιθανόν να μη προκληθεί έμφραγμα ή αν προκληθεί, λόγω της παράπλευρης κυκλοφορίας, οι κίνδυνοι που διατρέχουν οι προσβληθέντες είναι λιγότεροι.
2. Την ασταθή στηθάγχη ή αλλιώς τα Οξέα Στεφανιαία Σύνδρομα (ΟΣΣ). Σ’ αυτές τις περιπτώσεις η κλινική εικόνα της/του ασθενούς εμφανίζεται ιδιαίτερα ανησυχητική:
• Ο κλασσικός στηθαγχικός πόνος, συνήθως στο αριστερό μέρος του θώρακα ή πίσω από το στέρνο ή σ’ αμφότερες τις περιοχές, υποδηλώνει μια ταχέως προοδευτική, απειλητική ισχαιμία και το υπαρξιακό άγχος είναι έκδηλο στο πρόσωπο της/του αρρώστου. Δεν ήταν λίγες οι φορές που αντιμετώπισα την τρομοκρατημένη, ικετευτική, γεμάτη αγωνία έκφραση στο πρόσωπο συνανθρώπων μας, να μου λένε, 'σας παρακαλώ γιατρέ, σώστε με'! Δυστυχώς όμως, φίλες και φίλοι, οι προσπάθειες μας δεν ευδοκιμούσαν πάντοτε!
ΣΣ: Υπ’ όψιν σας, πως ο στηθαγχικός πόνος μπορεί να ακτινοβολεί και σε άλλα σημεία του θώρακος, στα χέρια, στον αυχένα, στον λαιμό, στην ωμοπλάτη, στο επιγάστριο! Στην ασταθή στηθάγχη
• τα συμπτώματα είναι μεγαλύτερης διάρκειας απ’ ότι στην σταθερή στηθάγχη (πάνω από 20 λεπτά), και
• μετά από την χορήγηση νιτρικών ο πόνος παραμένει αναλλοίωτος ή υποχωρεί αργοπορημένα.
Τα οξέα στεφανιαία σύνδρομα, στην πλειοψηφία τους, προκαλούνται από την ρήξη της αθηρωματικής πλάκας που προανέφερα στο κείμενο. Εν συνεχεία ακολουθεί η δημιουργία θρόμβου στο σημείο της ρήξης η οποία θα οδηγήσει σε στένωση κι αν δεν προλάβουμε να επέμβουμε εγκαίρως, θα καταλήξει σε απόφραξη του αγγείου.
Στα ΟΣΣ παρατηρούμε δύο υποκατηγορίες:
α. Το οξύ στεφανιαίο σύνδρομο με ανάσπαση του τμήματος ST στο ΗΚΓ (ηλεκτροκαρδιογράφημα), δηλαδή το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Το έμφραγμα αυτού του τύπου (διεθνώς STEMI – ST Elevation Myocardial Infarction) είναι μια καρδιακή προσβολή πολύ σοβαράς μορφής κατά την διάρκεια της οποίας μία από τις
 |
| Φυσιολογικό ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) |
O χρόνος είναι μυοκάρδιο, λένε οι καρδιολόγοι για να εκφράσουν την σημασία της πρώιμης θεραπείας. Οι έρευνες μας δείχνουν, πως αν καταφέρουμε ν’
Το STEMI μπορεί να αντιμετωπιστεί με θρομβολυτικά φάρμακα (αποκαλούμενα επίσης ινωδολυτικά) όπως π.χ. η αλτεπλάση, ουροκινάση, στρεπτοκινάση κ.α. ή και με άμεση αγγειοπλαστική επέμβαση (καθετηριασμό).
Στα πλαίσια της επειγούσης ιατρικής στις ΗΠΑ χρησιμοποιείται ο όρος 'Door-to-balloon', ήτοι ο χρόνος που μεσολαβεί από την άφιξη της/του ασθενούς στο τμήμα επειγόντων περιστατικών μέχρι που το καλώδιο του οδηγού καθετήρα να διασχίσει τον θρόμβο στο καρδιολογικό εργαστήριο. Οι οδηγίες ACC/AHA (American College of Cardiology/American Heart Association) συνιστούν το χρονοδιάστημα 'πόρτας μέχρι το μπαλονάκι' να μην υπερβαίνει τα 90 λεπτά.
Τώρα, αν ο γιατρός επειγόντων περιστατικών διαπιστώσει οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, αν η μεταφορά στην πλησιέστερη κλινική που διαθέτει καρδιολογικό εργαστήριο καθετηριασμού δεν μπορεί να γίνει εντός 90-120, κι αν δεν υπάρχουν αντενδείξεις (π.χ. κίνδυνος αιμορραγίας), τότε η θρομβόλυση μπορεί να ξεκινήσει καθ’ οδόν προς την κλινική μέσα στο ασθενοφόρο. Η έγκαιρη εφαρμογή θρομβολυτικής θεραπείας βελτιώνει την προοπτική επιβίωσης κατά 15-20%.
β. Το οξύ στεφανιαίο σύνδρομο με ασταθή στηθάγχη και έμφραγμα μυοκαρδίου χωρίς ανάσπαση του τμήματος ST.
Ενώ δεν είναι ίσως, τόσο σοβαρό όσο το ΟΣΣ με ανάσπαση, δεν παύει να είναι μια καρδιακή προσβολή που θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέκρωση του προσβεβλημένου καρδιακού μυός και πρέπει να αντιμετωπίζεται δεόντως.
Ειδικές μορφές στηθάγχης
Αγγειοσυσπαστική ή Prinzmetal στηθάγχη. Προξενείται από τις παροδικές συσπάσεις των λείων μυϊκών ινών της στεφανιαίας αρτηρίας και την πρωτοπεριέγραψε ο Αμερικανός καρδιολόγος Myron Prinzmetal με τους συνεργάτες του το 1959. Παρατηρείται συνήθως σε άτομα ηλικίας 30-40 ετών. Εν αντιθέσει με την κλασσική στηθάγχη, η οποία προκαλείται από σωματική κόπωση ή δραστηριότητα, συνήθως συμβαίνει σε κατάσταση ηρεμίας ή ακόμα κατά την διάρκεια του ύπνου και ως επί το πλείστον τις πρωινές ώρες. Η ανάσπαση του τμήματος ST επανέρχεται και η τροπονίνη Τ ή Ι παραμένουν στα φυσιολογικά επίπεδα.
Walking through angina ή warming up phenomenon (Durchlauf-Phänomen στα γερμανικά). Μια απόδοση στην ελληνική δεν κατάφερα να βρω! Μεταφράζεται κάπως έτσι: 'Περπατώντας μέσω της στηθάγχης' ή πιο ελεύθερα, 'Διασχίζοντας την στηθάγχη', ή 'Φαινόμενο προθέρμανσης'. Η στηθάγχη αυτού του τύπου εμφανίζεται στην αρχή μιας σωματικής άσκησης και ενώ η/ο ασθενής συνεχίζει να περπατά με σταθερό ρυθμό ή να εξακολουθεί την εκτέλεση της όποιας δραστηριότητας του, ο στηθαγχικός πόνος αρχίζει να υποχωρεί σταδιακά και τελικά να εξαφανίζεται.
Το φαινόμενο της στηθάγχης προθέρμανσης είναι γνωστό στους γιατρούς εδώ 200 χρόνια και για πρώτη φορά το περιέγραψε ο Βρετανός γιατρός William Heberden. Εν τούτοις, ο βασικός μηχανισμός έκλυσης του δεν είναι ακόμη κατανοητός. Πιστεύεται ότι σχετίζεται με απελευθέρωση αγγειοδιασταλτικών μεταβολιτών που οδηγούν στην άρση των συμπτωμάτων
Προδιαθεσικοί παράγοντες
Ο κίνδυνος να εμφανίσουμε κάποια στιγμή ισχαιμική καρδιοπάθεια είναι ευθέως ανάλογη με το είδος και τον αριθμό των παραγόντων στους οποίους είμαστε εκτεθειμένοι. Μερικούς παράγοντες επικινδυνότητας, όπως το κάπνισμα, την υπέρταση, την χοληστερόλη, τον διαβήτη, τον τρόπο διατροφής ή διαβίωσης μπορούμε να τους
Συνιστώσες που λίγο-πολύ, μπορούμε να ελέγξουμε κατά βούληση:
• Το κάπνισμα - Διακοπή του καπνίσματος, καθώς επίσης την αποφυγή παθητικού καπνίσματος.
• Το επίπεδα χοληστερόλης, τριγλυκεριδίων.
• Την αρτηριακή πίεση (υπέρταση).
• Τον σακχαρώδη διαβήτη.
• Το υπερβολικό βάρος και την παχυσαρκία.
• Την σωματική αδράνεια (καθιστική ζωή).
• Το στρες, τις συνθήκες εργασίας, το αντίξοο περιβάλλον, τις ώρες ύπνου και το καθημερινό άγχος…ναι, ναι, το ξέρω, πολύ εύκολα σας τα παρουσιάζω…αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα…που
 |
| Υγιεινή διατροφή |
• Την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων κεκορεσμένων λιπαρών ή τρανς-λιπαρών (Τα trans λιπαρά οξέα ανήκουν στην κατηγορία των ακόρεστων λιπαρών και υπάρχουν είτε φυσικά σε μικρή ποσότητα σε ζωικής προέλευσης τρόφιμα, όπως το κρέας και τα γαλακτοκομικά, είτε τεχνητά, μέσω υδρογόνωσης. Αυτό συμβαίνει στη βιομηχανία ώστε να ενισχύσουν τη γεύση του τροφίμου, ν’ αυξήσουν τη διάρκεια ζωής του και να προσδώσουν χαρακτηριστικά, όπως η στερεή μορφή σε θερμοκρασία δωματίου. Τα τρανς λιπαρά συμβάλλουν στην αύξηση της 'κακής' (LDL) χοληστερόλης και μείωση της 'καλής' (HDL) χοληστερόλης.), όπως τα τηγανιτά και τα συσκευασμένα τρόφιμα, έτοιμα προς κατανάλωση που αγοράζουμε στα super market. Ελέγχετε λοιπόν την ετικέτα των τροφίμων και τι αγοράζετε! Για περισσότερες διατροφικές λεπτομέρειες σας παραπέμπω στο διαδίκτυο.
Α…μάλιστα…κι ένα διαιτητικό αστειάκι:
- Γιατρέ μου, τι πρέπει να προσέξω τώρα που η χοληστερόλη μου είναι τόσο υψηλή;
- Ό,τι σας αρέσει, να το φτύνετε καλέ μου κύριε!
Εδώ παιδιά, θα ήθελα να προσθέσω ορισμένες πληροφορίες για τα ναρκωτικά σε σχέση με τις καρδιοπάθειες. Πολλές παραισθησιογόνες/εξαρτησιογόνες ουσίες, όπως η κοκαΐνη, η ηρωίνη και διάφορες μορφές αμφεταμίνης, μεταξύ άλλων επηρεάζουν και την καρδιά. Εκτός από τον εθισμό, οι παρενέργειες και οι κίνδυνοι που συνδέονται με τη χρήση αυτών των φαρμάκων περιλαμβάνουν:
• Αλλαγές στη θερμοκρασία του σώματος, στον καρδιακό ρυθμό και στην αρτηριακή πίεση.
• Καρδιακές προσβολές, επιληπτικές κρίσεις και αναπνευστική ανακοπή.
• Πονοκεφάλους, κοιλιακό άλγος και ναυτία.
• Μειωμένη κρίση, μεταβολή συμπεριφοράς και συνείδησης, μεγαλύτερος κίνδυνος μολύνσεων σεξουαλικά μεταδιδόμενων λοιμώξεων.
• Τοξικές αντιδράσεις λόγω προσθήκης (νοθείας) άλλων ουσιών όπως, τάλκη, δηλητήρια, ζιζανιοκτόνα ή άλλα σωματίδια.
Η κοκαΐνη αποκαλείται από τους ερευνητές "Το τέλειο ναρκωτικό καρδιακής προσβολής" (the perfect heart attack drug)! Ακόμη και οι λεγόμενοι ψυχαγωγικοί χρήστες κοκαΐνης μπορεί να παρουσιάζουν υψηλότερη αρτηριακή πίεση, σκληρότερες αρτηρίες και παχύτερα τοιχώματα του μυοκαρδίου απ’ ό,τι οι μη χρήστες. Όλα αυτά μπορούν να προκαλέσουν καρδιακή προσβολή.
Διαγνωστική
Παιδιά, τα λέω και τα γράφω ξανά και ξανά, η πρόληψη είναι η καλύτερη μέθοδος θεραπείας! Όχι μόνο για την ΣΝ αλλά και για κάθε άλλη πάθηση που μπορούμε να αποτρέψουμε, διαμέσου έγκαιρης διάγνωσης, με τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα που έχουμε στην διάθεσή μας, και πιστέψτε με, δεν είναι λίγα! Τώρα τι πρόσβαση έχει ο καθένας από εμάς σ’ αυτά τα μέσα…αποτελεί άλλο ένα μεγάλο θέμα της κοινωνίας μας. Για την εξέλιξη της πολυταξικής ιατρικής είχα γράψει κάποτε την γνώμη μου στο μπλογκ μου. Για τους ενδιαφερόμενους…ένα 'κλικ' στον σύνδεσμο:
https://iarvan-hellas.blogspot.com/2017/11/1.html#more
Όλα τα άτομα με την συμπτωματολογία που προανέφερα πρέπει να εξετάζονται ενδελεχώς μέχρι αποδείξεως του εναντίου. Εξ ίσου σημαντικό είναι όμως και για τα ασυμπτωματικά άτομα, με βεβαρυμμένο οικογενειακό ιστορικό ή με νοσήματα που προδιαθέτουν στην ΣΝ.
Ένας βασικός καρδιολογικός έλεγχος από τον οικογενειακό/γενικό γιατρό, στην Γερμανία, περιλαμβάνει εκτός από φυσική εξέταση, ένα ΗΚΓ εν ηρεμία, λειτουργικές δοκιμασίες όπως ΗΚΓ κοπώσεως (επί ποδηλάτου, ή κυλιόμενου τάπητα), 24ωρο ΗΚΓ (Holter) ή αρτηριακής πίεσης, αν κριθεί αναγκαίο, καθώς και εργαστηριακές εξετάσεις αίματος. Αν προκύψουν στοιχεία ή υποψίες ισχαιμικής καρδιοπάθειας, ο καρδιολόγος θα αναλάβει την περαιτέρω διερεύνηση. Πρώτα θα ελέγξει την καρδιακή λειτουργία διαμέσου απλού (triplex) ή και δυναμικού υπερηχογραφήματος φόρτισης (stress echo). Μ’ αυτόν τον τρόπο μπορεί να διαπιστώσει τυχόν υποκινητικότητες σε τμήματα του μυοκαρδίου, τα οποία έμμεσα υποδεικνύουν ισχαιμία της περιοχής.
Εννοείται βέβαια, πως δεν αναφέρομαι για επείγοντα περιστατικά!
Χωρίς να εμπλακώ σε επί μέρους λεπτομέρειες, σας παραθέτω επίσης μερικές απεικονιστικές μεθόδους εξέτασης, οι οποίες επιστρατεύονται ανάλογα με τις ενδείξεις.
• Στεφανιογραφία ή στεφανιογράφημα πιο λαϊκά, αποτελεί μέρος του καρδιακού καθετηριασμού. Ο ασθενής υποβάλλεται σ’ αυτή την εξέταση προς εκτίμηση ανατομικών αλλοιώσεων/βλαβών των
 |
| Στεφανιογράφημα Έμφραγμα προσθίου τοιχώματος |
• Τομογραφικό σπινθηρογράφημα αιμάτωσης μυοκαρδίου (SPECT, Single-photon emission computed tomography). Η διαγνωστική του ακρίβεια ξεπερνάει το 95%.
• Μαγνητική αξονική τομογραφία διάχυσης.
• Τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET).
• Αξονική ή μαγνητική τομογραφία. Ασφαλέστερες μεν εξεταστικές μέθοδοι για τους πάσχοντες, αλλά με το μειονέκτημα ότι δεν επιτρέπουν θεραπευτική αντιμετώπιση των βλαβών των αγγείων σε πρώτο χρόνο.
• Οδηγοί καθετήρες με ενσωματωμένους αισθητήρες
 |
| Τοποθέτηση Stent |
• Στεφανιαία σάρωση ασβεστίου δια της οποίας εκτιμάται η ποσοτική έκταση των στεφανιαίων ασβεστοποιήσεων.
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
Δεν εισέρχομαι στις στρατηγικές φαρμακευτικής αντιμετώπισης της ισχαιμικής καρδιοπάθειας ως προς τους συνδυασμούς και την διάρκεια χρήσης των αντιαιμοπεταλιακών ή άλλων φαρμάκων. Πιστεύω πως είναι καλύτερα να συζητείται με τον θεράποντα γιατρό.
ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΕΞ ΣΥΜΒΑΤΟ ΜΕ ΤΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ;
Σύμφωνα με μια νέα επιστημονική δήλωση που εκδόθηκε από την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρία (ΑΗΑ - American Heart Association), εφόσον η καρδιαγγειακή νόσος σας έχει σταθεροποιηθεί, είναι πιθανόν ασφαλές να κάνετε έρωτα.
Η σεξουαλική δραστηριότητα είναι ένα θέμα μεγάλης σημασίας για την ποιότητα ζωής τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες με καρδιαγγειακά νοσήματα, καθώς και για τους συντρόφους τους, λέει ο καθηγητής της ιατρικής Glenn N. Levine, στο Baylor College of Medicine, Houston. Σημειώνει επίσης, πως καρδιαγγειακά επεισόδια, όπως π.χ. η καρδιακή προσβολή ή ο θωρακικός πόνος που προκαλείται από καρδιακές παθήσεις, σπάνια εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής δραστηριότητας, επειδή ακριβώς η χρονική περίοδος είναι συνήθως μικρή.
Μην ντρέπεστε να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για θέματα σχετικά με τις καρδιακές παθήσεις και την σεξουαλική σας ζωή.
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ, ΥΠΟΔΕΙΞΕΙΣ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
• Θωρακικός πόνος δεν σημαίνει και καλά έμφραγμα ή στεφανιαία νόσο! Από την άλλη πλευρά όμως, πολλοί συνάνθρωποί μας καθυστερούν την προσέλευση τους στα νοσοκομεία ή στα ιατρικά κέντρα και συνεπώς μια έγκαιρη θεραπεία, επειδή αμφιβάλλουν ότι έχουν υποστεί καρδιακή προσβολή, είτε δεν θέλουν να ενοχλήσουν ή ν’ ανησυχήσουν συγγενείς και φίλους!!!
• Αν δεν έχετε ανταπόκριση από το 166 ή 112 και είστε αυτός με τα συμπτώματα, να μην οδηγήσετε εσείς στο νοσοκομείο, αφήστε να σας μεταφέρει κάποιος δικός σας, εκτός αν δεν έχετε άλλη επιλογή.
• It’s always better to be safe than sorry, λένε οι αγγλόφωνοι, με άλλα λόγια καλύτερα ασφαλής παρά μετανιωμένος!
• Σε περίπτωση θωρακικού πόνου που ταιριάζει στις περιγραφές ΟΣΣ, καλού-κακού μασήστε μια ασπιρινούλα, έστω και των 100mg. Δεν έχετε να χάσετε τίποτε, εκτός κι αν είστε αλλεργικοί στην ασπιρίνη (ακετυλοσαλικυλικό οξύ). Τώρα, γιατί 'μασήστε', απλά, διότι δρα γρηγορότερα.
• Δίχως να σημαίνει ότι δεν πρέπει να ερευνηθεί, όταν εξηγείτε στον γιατρό σας που αισθάνεστε τον πόνο και του δείχνετε το σημείο μ’ ένα ή δύο δάκτυλα, τότε κατά πάσα πιθανότητα, το πρόβλημα δεν είναι καρδιολογικής φύσεως! Στην περίπτωση σοβαρής ισχαιμικής καρδιοπάθειας η/ο ασθενής δείχνει την
• Στους άντρες, ο κίνδυνος για ισχαιμική καρδιοπάθεια αρχίζει να αυξάνεται γύρω στην ηλικία των 45 ετών. Συγκριτικά με τους άνδρες, οι γυναίκες, πριν από την εμμηνόπαυση, διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο για στεφανιαία νόσο. Αυτό πιθανότατα οφείλεται στην προστατευτική δράση των οιστρογόνων τα οποία μειώνονται μετά την εμμηνόπαυση. Μετά την ηλικία των 55 ετών, ο κίνδυνος αυξάνεται με τον ίδιο ρυθμό τόσο στις γυναίκες όσο και στους άνδρες.
• Οι γυναίκες που παρουσιάζουν συμπτώματα ισχαιμικής καρδιοπάθειας είναι λιγότερο πιθανό, από τους άνδρες, να έχουν αποφρακτική στεφανιαία νόσο. Ωστόσο, μπορεί να υποθάλπουν στεφανιαία μικροαγγειακή νόσο.
• Μία αμερικανική έρευνα που έγινε με την συμμετοχή 161.000 γυναικών μετά την εμμηνόπαυση, απέδειξε ότι η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης δεν προστατεύει τις ηλικιακά μεγαλύτερες μετεμμηνοπαυσιακές κυρίες από την ισχαιμική καρδιοπάθεια και τις επιπλοκές της.
• Τριακονταετής συλλογή στοιχείων μεγάλων πληθυσμιακών μελετών αποδεικνύουν μια συσχέτιση μεταξύ της κατάθλιψης και καρδιοπαθειών.
• Πάντοτε όταν συμβούλευα, ιδιαίτερα τους νεώτερους ασθενείς μου, για τους κινδύνους του καπνίσματος τους έλεγα, 'Θα σας το πω μόνο μία φορά και ποτέ ξανά! Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι το κάπνισμα σκοτώνει! Το προσδόκιμο ζωής για ένα άτομο που καπνίζει 20 τσιγάρα την ημέρα επί 20-25 χρόνια είναι μειωμένο κατά 10-15 χρόνια! Άρα, αν συνεχίσετε με τον ίδιο ρυθμό, η εβδομάδα σας θα αποτελείται από 6 μέρες αντί για 7! Αν καταφέρω να επηρεάσω θετικά έστω και λίγους από εσάς τους νέους, θα ήταν μεγάλη επιτυχία για μένα. Αν θέλετε με πιστεύετε, πάρτε το ή αφήστε το! Η ζωή είναι δική σας'.
• Ένα άτομο που εξακολουθεί να καπνίζει μετά από ένα bypass αυτοκτονεί με δόσεις!
• Σχεδόν οι μισοί θάνατοι από καρδιακές παθήσεις, εγκεφαλικά επεισόδια και διαβήτη τύπου 2, στις ΗΠΑ, σχετίζονται με την κακή διατροφή.
• Δεν θα επεκταθώ στις ενδείξεις για τις χειρουργικές επεμβάσεις. Κι εδώ τα κριτήρια διαφέρουν ανάλογα με την περίπτωση.
Τέλος, πριν από δύο χρόνια είχα γράψει ένα άρθρο για τον αιφνίδιο καρδιακό θάνατο και την καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ). Αν δεν το διαβάσετε κι αν σας ενδιαφέρει, ιδού ο σύνδεσμος:
https://iarvan-hellas.blogspot.com/2017/11/1.html#more
Γιάννης Αρβανιτάκης
ΠΗΓΕΣ
https://www.amboss.com/de/wissen/Koronare_Herzkrankheit
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/16898-coronary-artery-disease
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/coronary-artery-disease/symptoms-causes/syc-20350613
https://www.mednutrition.gr/portal/lifestyle/diatrofi/15782-10-top-trofes-me-trans-lipara
https://mayfieldclinic.com/pe-spect.htm
https://www.minimed.at/medizinische-themen/herz-gefaesse/thrombolyse/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου