HELLAS - Ελλάς

ΠΑΦΟΣ (ΝΕΑ ΠΑΦΟΣ) - Ενα σύντομο οδοιπορικό (λίγη ιστορία, λίγο παρόν και λίγο χιούμορ)

του Γιάννης Αρβανιτάκη

Φίλες και φίλοι,

Πριν λίγες μέρες ξεφύγαμε από τα κρύα και την αράξαμε στην Πάφο. Προς το παρόν, ο καιρός πολύ καλός και οι θερμοκρασίες γύρω στους 22 βαθμούς Κελσίου κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Για την ιστορία, η πόλη ιδρύθηκε στα τέλη του 4ου αι. π.Χ. από το βασιλιά της Πάφου Νικοκλή, ο οποίος μετέφερε εκεί την έδρα του βασιλείου του από την Παλαίπαφο (τα σημερινά Κούκλια).

Άποψη του λιμανιού της Πάφου από το μεσαιωνικό κάστρο.

Η Νέα Πάφος, ή πιο απλά Πάφος, διαδέχθηκε την Παλαίπαφο ως νέα έδρα του παφιακού βασιλείου.

Κατά τα θρυλούμενα, ο μυθικός βασιλιάς της Τεγέας στην Αρκαδία Αγαπήνωρας, που ανήκε στον κύκλο των μνηστήρων της ωραίας Ελένης, έλαβε μέρος στον Τρωικό πόλεμο επικεφαλής των Αρκάδων. Στην επιστροφή του από τον πόλεμο, η τρικυμία τον έσπρωξε προς την Κύπρο όπου κι εγκαταστάθηκε οριστικά. Σ' αυτόν και στους Αρκάδες του αποδίδεται η ίδρυση της Πάφου και η λατρεία της Αφροδίτης στην Παλαίπαφο.

Ως γνωστόν, μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (323 π.Χ.) οι διάδοχοί του ενεπλάκησαν σε πολύχρονες έριδες και σε πολέμους μεταξύ τους για τον διαμοιρασμό της αχανούς αυτοκρατορίας. Την Κύπρο, με την προνομιούχα γεωγραφική θέση, διεκδικούσαν δύο των επιγόνων: ο Πτολεμαίος,

Άλλη μια άποψη του λιμανιού από το κάστρο.

που κατείχε την Αίγυπτο, κι ο Αντίγονος, που κατείχε τη Συρία. (Αν έχετε χρόνο, θα βρείτε ιστορικές λεπτομέρειες στον σύνδεσμο: http://www.polignosi.com/cgibin/hweb?-A=36268&-V=limmata

Μιας και η περιοχή προσφέρεται για περιπάτους, δεν νοικιάσαμε αυτοκίνητο. Εξάλλου δεν είναι η πρώτη μας επίσκεψη στην Πάφο. Σκεφθήκαμε επίσης, αφού ο κύριος Παράσχος τρέχει Μαραθώνιο στα 91 του χρόνια...εμείς θα μπορούσαμε τουλάχιστον να βαδίζουμε για να βελτιώσουμε το κυκλοφοριακό μας σύστημα!... Δεν ξεβουλώνουμε μεν τις αρτηρίες μας...αλλά βοηθούμε κάπως την ανάπτυξη παράπλευρης κυκλοφορίας...

Πάντως, δίχως να αστειεύομαι, διανύουμε αποστάσεις 8 έως 10 χιλιομέτρων ημερησίως, με τα ποδαράκια μας... Το ρεκόρ μας, μέχρι στιγμής, 13 χλμ...😊

Κατά μήκος της παραλίας ξεχωρίζει ο δυτικός παραλιακός πεζόδρομος, μήκους τουλάχιστον 7 χλμ., ο οποίος είναι ιδανικός για κάθε τι σχετικό με άθληση, ονειροπόληση, ρομαντισμό... και η φαντασία ελεύθερη... Όταν φυσάει αεράκι, η θαλασσινή αρμύρα, είναι το κερασάκι στην τούρτα. Τα σούρουπα συγκεντρώνεται ο κόσμος σε διάφορα σημεία, παρακολουθώντας και φωτογραφίζοντας τα

Ο παραλιακός πεζόδρομος

εντυπωσιακά ηλιοβασιλέματα...

Κάτι που μου έρεσε ιδιαίτερα, είναι ότι όλα τα ξενοδοχεία κατά μήκος του πεζόδρομου είναι κτισμένα αρκετά μέτρα προς τα μέσα, ούτως ώστε η παραλία να είναι προσβάσιμη για όλους.

Οι Ελληνοκύπριοι, ως επί το πλείστον, είναι πολύ φιλόξενοι και ευγενικοί άνθρωποι. Τις πρώτες μέρες κιόλας, μετά την άφιξή μας, διαπιστώνουμε ότι σε σχέση με την τελευταία μας επίσκεψη, πριν μερικά χρόνια, αρκετά πράγματα έχουν πάρει στροφή προς το καλύτερο, άλλα πάλι όχι.

Πάντως, αν δεν μιλάς αγγλικά... δυσκολεύεσαι να συνεννοηθείς στην Κύπρο 😉... Αν σχεδιάζετε ταξίδι στο νησί της Αφροδύτης...αρχίστε να ξεσκονίζετε τα αγγλικά σας ή να μάθενετε τα βασικά 😊...

Μπαίνουμε στη ρεσεψιόν του ξενοδοχείου...’’Καλησπέρα σας λέω’’, της συμπαθητικής κοπέλας... ‘’Sorry, I don’t speak greek‘‘ μου λέει!

Την επομένη πάλι, αποφασίσαμε να κάνουμε μια βόλτα μ’ ένα ‘’Hop on, hop off’’ λεωφορείο για τ’ αξιοθέατα. Λέω στον οδηγό, ‘’Παρακαλώ 2 εισιτήρια για ένα 24ωρο’’, κι αυτός τα ίδια, ‘’Sorry, I don’t speak greek‘‘, μου λέει! Εγώ φοράω το χαμόγελο μου και του λέω μισοαστειευόμενος, ‘’Well you are in a Greek territory, shouldn’t you be able to speak some Greek?’’, ‘’English is an international language! μου απαντά!’’. Τώρα τι να του πεις; Γέλασα και πήρα τα εισιτήρια...στα αγγλικά!

Το ίδιο ισχύει και με το προσωπικό καταστημάτων και εστιατορίων.

Σε γενικές γραμμές, αν και οι συμπεριφορές μας μοιάζουν πολύ, έχω την εντύπωση πως τ’ αδέλφια μας οι Κύπριοι/-ες είναι κάπως πιο πειθαρχημένοι/-ες από εμάς.

- Για παράδειγμα, θα σταματήσουν στη διάβαση πεζών και δεν θα σας πατήσουν, ούτε θα κατεβούν από το όχημα τους για να εξασκηθούν στην πυγμαχία, όπως συνέβη προσφάτως στην Κρήτη όπου δύο νεαροί τόλμησαν να κάνουν παρατήρηση σε κάποιον ασυνείδητο οδηγό, ‘’διάβαση πεζών, που πας;’’ του λένε, κι αυτός περιποιήθηκε τον έναν... με μια γροθιά! Είτε, όπως το καλοκαιράκι που μας πέρασε, σε μια παρόμοια περίπτωση με την αφεντιά μου, μου λέει ο τύπος ‘’Νάσαι καλά που σέβομαι την ηλικία σου!’’ και σκέφτομαι, εκ των υστέρων, πως κάτι είναι κι αυτό... τότε...δεν είχα συνειδητοποιήσει ότι γλύτωσα τη γροθιά...

- Στα παρκαρίσματα στις γωνίες των δρόμων, στις προσβάσεις για ΑμεΑ και γενικά στα πεζοδρόμια, μας συναγωνίζονται αρκετά καλά, αλλά ίσως... λέω ίσως... σε μικρότερο βαθμό.

- Σκουπιδάκια στους δρόμους λιγότερα μεν...αλλά κι αυτοί φροντίζουν να γεμίζουν κάθε κενό και κάθε τρυπούλα που βρίσκεται μπροστά τους, με άδεια μπουκάλια, κουτάκια μπύρας, πλαστικά κ.ο.κ.

- Κι εδώ επίσης, κυκλοφορούν κάποιοι με βραχυκυκλωμένους νευρώνες, που προσπαθούν να εκφράσουν τις καλλιτεχνικές τους ευαισθησίες πάνω στις πινακίδες οδικής κυκλοφορίας, στις, ενημερωτικές πινακίδες προσανατολισμού, αναγνώρισης χώρων κτλ.

Βλέπετε παιδιά, η νεανική εγκεφαλική ανεπάρκεια δεν είναι καθαρά ελλαδίτικο φαινόμενο...

- Οι ανατιμήσεις εμφανείς και στην Κύπρο. Μια φορά είπαμε να τσιμπήσουμε κάτι σ’ ένα παραλιακό ταβερνάκι στο λιμανάκι της Πάφου. Χωρίς υπερβολή, 5 καλαμαράκια μικρού μεγέθους €16,50 και μια μερίδα μαρίδες €15,00... τις μέτρησα παιδιά, 15 κομμάτια όλες κι όλες... €1,00 η μαρίδα και πιστέψτε με, δεν κάνω πλάκα!😏

- Κατά τη δική μας γεύση, μας άρεσαν, όσα παφίτικα κρασιά δοκιμάσαμε. Τιμές στις υπέραγορες €8,00-10,00. Για τους γευσιγνώστες υπάρχουν βεβαίως και οίνοι ανωτέρου επιπέδου...

- Αναψυκτικά, καφέδες, μπύρες και τα παρόμοια προσφέρονται σε κάπως λογικότερες τιμές.

- Τιμή βενζίνης των 95 γύρω €1,63 – €1,65.

- Και...κάτι κάπως άσχετο με όσα παραθέτω, αλλά από την άλλη πλευρά ενσωματώνεται στα κριτήρια του πολιτιστικού επιπέδου μια οποιασδήποτε χώρας. Ποιο συγκεκριμένα, τελευταία διαπιστώνω, ότι επιτέλους, σιγά, σιγά, στις δημόσιες τουαλέτες αρρένων το ύψος των ουρητήρων προσαρμόζεται στις αντίστοιχες απαιτήσεις του αναστήματος μας! Το στρίμωξα στο άρθρο μου, επειδή σ’ ένα πολυκατάστημα που επισκεφθήκαμε τα ουρητήρια βρισκόταν σε διαφορετικά ύψη!

Εδώ και χρόνια αναρωτιόμουν γιατί τα ουρητήρια στις δημόσιες ανδρικές τουαλέτες είχαν ένα και το αυτό ύψος για όλους! Ένα μικρόσωμο άτομο με ανάστημα 1,60 εκ. π.χ., είχε πάντοτε πρόβλημα στο κατούρημα...έκτός και αν το μόριο του είχε δυσανάλογο μήκος ώστε να φθάνη τον ουρητήρα, αλλιώς, είτε θα έβρεχε τα παπούτσια του ή το πάτωμα γύρω, γύρω από τη λεκάνη! Μεταξύ μας τώρα παιδιά, ανεξαρτήτως ύψους των ουρητήρων, εγώ βρίσκω το δάπεδο πάντα κατουρημένο...😏

Ας περάσουμε τώρα στα πολιτιστικά.

Αρκετές από τις εξόδους μας είχαν ως πρώτο στόχο την πνευματική μας τροφή. Ξεκινήσαμε λοιπόν με το Αρχαιολογικό Πάρκο Κάτω Πάφου, στην ουσία ένα υπαίθριο μουσείο, που από τη δεκαετία του ’80 βρίσκεται στον κατάλογο της UNESCO.

Οι τιμές εισόδου πολύ προσιτές για το κοινό, €4,50 και για συνταξιούχους €2,25. Σημειωτέον ότι ισχύει για όλες τις εθνικότητες και όχι μόνο για Κύπριους ή Ευρωπαίους. Παραξενεύτηκα όμως λιγάκι επειδή ο κύριος στη θυρίδα δε μου ζήτησε ταυτότητα...ενώ την προηγούμενη μέρα, στην καφετερία, όταν παράγγειλα μια μπυρίτσα, το γκαρσόνι μου λέει, ‘’Ταυτότητα παρακαλώ, για να δω ότι είστε άνω των 18 ετών;’’... ‘’Δεν έχω, την ξέχασα σπίτι’’, του λέω, ‘’ Θα μου κάνετε τη χάρη να το παραβλέψετε;’’ είπα, μ’ έναν χαμογελαστό μορφασμό!😉

Άποψη της έπαυλης Θησέα

Νάναι καλά ο άνθρωπος, με πίστεψε και μου έφερε τη μπύρα! Η Κάθυ όμως δεν ήταν τόσο πειστική... έτσι περιορίστηκε στο φραπεδάκι.

Τέλος πάντων, τον αρχαιολογικό χώρο στολίζουν περίτεχνα εντυπωσιακά μωσαϊκά δάπεδα των τεσσάρων ρωμαϊκών επαύλεων - οικίες του Διόνυσου, του Θησέα, του Αιώνα και του Ορφέα – τα οποία απεικονίζουν σκηνές από την ελληνική μυθολογία και χρονολογούνται από τον 3ο - 5ο αιώνα μ.Χ. Οι επαύλεις πήραν τις ονομασίες τους από τα μωσαϊκά πεδία, τα πραγματικά ονόματα των ιδιοκτητών δεν είναι βεβαίως γνωστά.

Το Πάρκο περιλαμβάνει επίσης κι άλλα σημαντικά μνημεία, όπως την Αγορά, το Ασκληπιείο, το Αρχαίο Ωδείο, το Βυζαντινό κάστρο, γνωστό ως Κάστρο των Σαράντα Κολώνων, το οποίο πήρε το όνομα του από το μεγάλο αριθμό γρανιτένιων κολώνων που βρέθηκαν στο χώρο και μάλλον κάποτε αποτελούσαν μέρος της αρχαίας αγοράς. Πιστεύεται ότι χτίστηκε στα τέλη του 7ου αιώνα μ.χ. για να προστατέψει το λιμάνι και την πόλη της Νέας Πάφου από τις Αραβικές επιθέσεις και αναπλάστηκε

Ψηφιδωτό στη Έπαυλη του Αιώνα Αιώνα

αργότερα από τους Λουζινιανούς. Το κάστρο καταστράφηκε από σεισμό το 1223 και τελικά εγκαταλείφθηκε.

Δεν θα ξεφύγω σε λεπτομέρειες. Σας παραθέτω έναν σύνδεσμο με πληροφορίες για το πάρκο: http://pafosnet.com/archaiologiko-parko-kato-pafou-i-suneuresi-tis-archaiologias-me-tin-technologia

Αν βρεθείτε στην περιοχή μην παραλείψετε να επισκεφτείτε τον χώρο αυτό. Θα σας αποζημιώσει με το παραπάνω.

Πληροφοριακά, για παιδιά μέχρι 14 ετών η είσοδος είναι δωρεάν, όπως επίσης, για μαθητές, φοιτητές, στρατιώτες με στολή, σε κατόχους κάρτας ICOM (International Council of Museums) και άνεργους. Εκτός από τους συνταξιούχους, έκπτωση 50% χορηγείται σε άτομα που λαμβάνουν δημόσια βοηθήματα

Ψηφιδωτό στη Έπαυλη του Θησέα

και σε πολύτεκνες οικογένειες.

Εκτός των φωτογραφιών του κειμένου, σας παραθέτω μερικές στο τέλος του άρθρου για να σας δελεάσω...

Ένας άλλος πολύ αξιόλογος αρχαιολογικός χώρος είναι η νεκρόπολη της Νέας (Κάτω) Πάφου. Στο βόρειο τμήμα αυτής βρίσκονται οι Τάφοι των Βασιλέων και φαίνεται ότι ήταν χώρος ταφής μελών της υψηλής κοινωνίας της πρωτεύουσας της Κύπρου κατά την εποχή των Πτολεμαίων. Οι τάφοι οφείλουν την ονομασία τους στη μεγαλοπρέπεια των ταφικών μνημείων και στον δωρικό ρυθμό που εμφανίζουν σε μερικά απ’ αυτά.
Το νεκροταφείο ήταν σε χρήση από την ελληνιστική μέχρι τη ρωμαϊκή εποχή (2ος π.Χ. αι.-2ος αι. μ.Χ.), αλλά χρησιμοποιήθηκε επίσης από τους πρώτους χριστιανούς και κατά τον Μεσαίωνα από τρωγλοδύτες.

Ψηφιδωτό στη Έπαυλη του Ορφέα

Οι τάφοι έχουν συληθεί τουλάχιστον από το 19ο αιώνα. Ανασκαφές ξεκίνησαν το 1915-16 και συνεχίστηκαν με διακοπές. Η συστηματική ανασκαφική έρευνα άρχισε το 1977 και έληξε το 1990.

http://www.mcw.gov.cy/mcw/da/da.nsf/All/0834FA33CC3EAD12C225719B002C02AB?OpenDocument

Δίπλα από το πάρκο θα συναντήσετε και τα ερείπια της Βασιλικής Παναγίας Λιμενιώτισσας, τα οποία υπάγονται κι αυτά στον ίδιο χώρο. Το νοτιοανατολικό τμήμα της βασιλικής, περιλαμβανομένου και τμήματος του νότιου στυλοβάτη, καταστράφηκε το 1938 όταν ο ιδιοκτήτης παρακείμενου οικοπέδου ισοπέδωσε τον χώρο για να κτίσει καφεστιατόριο και κατοικία. Το ΑΕΠ (Αθάνατον Ελληνικόν Πνεύμα) μεγαλούργησε κι εδώ(!) 😌 http://www.polignosi.com/cgibin/hweb?-A=6785&-V=limmata

Την εκκλησία της Αγίας Κυριακής της Χρυσοπολίτισσας που βρίσκεται κτισμένη επάνω στα ερείπια μιας μεγαλοπρεπούς επτάκλιτης βασιλικής του 4ου αιώνα, δεν μπορέσαμε να τη θαυμάσουμε εκ των έσω επειδή ήταν κλειστή. Ακόμη και οι ανυψωμένες διαβάσεις για την περιήγηση του αρχαιολογικού χώρου δεν προσέφεραν πρόσβαση! Έτσι περιοριστήκαμε μόνο στην περιφέρεια! Σήμερα η εκκλησία λειτουργεί ως Ρωμαιοκαθολικός ναός.

Είσοδος στη κατακόμβη του Αγίου Λαμπριανού

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι κατακόμβες της Αγίας Σολομωνής και του Αγίου Λαμπριανού. Οι κατακόμβες λαξεύονταν κάτω από την επιφάνεια της γης και οι πρώτοι χριστιανοί τις χρησιμοποιούσαν ως καταφύγια κατά την περίοδο των διώξεων από τους Ρωμαίους.

Σύμφωνα με την ιστορία, η Αγία Σολομονή ήταν Ιουδαία και δολοφονήθηκε με τους επτά γιους της, κατα τους διωγμούς των Ιουδαίων το 168 π.χ. από τον βασιλιά της Συρίας Αντίοχο τον Επιφανή, που είχε καταλάβει την Κύπρο την περίοδο 170 - 168 π.χ.

Κατά την τοπική παράδοση η Αγία Σολομονή για να γλιτώσει από τους διωγμούς κρύφτηκε στη συγκεκριμένη σπηλιά. Όταν οι Ρωμαίοι την ανακάλυψαν έκτισαν την είσοδο της σπηλιάς, με στόχο η Αγία να έχει έναν αργό και βασανιστικό θάνατο. Εντούτοις, όταν ανοίχτηκε η σπηλιά, μετά από 200 χρόνια, η Αγία είχε βγήκε ζωντανή.

Στην είσοδο της κατακόμβης βρίσκεται μια μεγάλη τρεμιθιά φορτωμένη μαντηλάκια και διάφορα άλλα υφάσματα, τα οποία οι πιστοί κρεμούν στα κλαδιά της, επικαλούμενοι τη χάρη της Αγίας Σολομωνής, για θεραπεία από κάποια ασθένεια.

https://www.bigcyprus.com.cy/el/destinations/pafos/katakomvi-agias-solomonis-sti-pafo

https://www.cyprusalive.com/el/the-catacombs-of-agia-solomoni

Η κατακόμβη του Αγίου Λαμπριανού αποτελείται από μια ανοικτή αυλή, γύρω από την οποία υπάρχουν δωμάτια λαξευμένα στο βράχο.

Ο Άγιος Λαμπριανός είναι ένας τοπικός ‘Αγιος της Πάφου, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται επίσημα από την Εκκλησία της Κύπρου και για το λόγο αυτό δεν εορτάζεται. Θεωρείται ότι ήταν ένας από τους τριακόσιους Αλαμάνους που ήρθαν στην Κύπρο από την Παλαιστίνη.

Πιστεύεται ότι ο Άγιος Λαμπριανός γιατρεύει δερματικά νοσήματακαι πονοκεφάλους.

https://www.bigcyprus.com.cy/el/destinations/pafos/katakomvi-agioy-lamprianoy-sti-pafo

https://simerini.sigmalive.com/article/2017/9/30/agios-lamprianos-o-paphites-agios-pou-den-eortazetai-apo-te/

Μολονότι βρισκόμαστε εκτός της θερινής τουριστικής περιόδου, η επισκεψιμότητα της νήσου παραμένει υψηλή. Ιδιαίτερα ξεχωρίζουν Βρετανοί, Ισραηλινοί, Γερμανοί και Πολωνοί τουρίστες.

Δημογραφικά, όπως στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, παρατηρείται μια αυξανόμενη πολυχρωμία εθνικοτήτων, με όλα τα θετικά και αρνητικά στοιχεία που εμπερικλείει...

Πάλι ξέφυγα φίλες και φίλοι, η ιστορία μας και η ομορφιά του κόσμου ανεξάντλητη...

Ας ελπίσουμε ότι θα μείνει και κάτι για να θαυμάζουν οι επόμενες γενεές...

Γιάννης Αρβανιτάκης