Ετικέτες

Τρίτη 3 Ιανουαρίου 2017

ΣΠΟΥΔΑΙΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ της ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ
Ποιος είπε, φίλες και φίλοι, πως η φιλοσοφία στην αρχαιότητα ήταν αποκλειστικότητα των ανδρών; Εκτός από την αγαπημένη μου, μεγάλη Υπατία, μαθηματικός, φιλόσοφος, αστρονόμος, συγγραφέας, εφευρέτης και αστρολόγος, με την οποία, από τότε που διάβασα γι’ αυτήν, είμαι πλατωνικά ερωτευμένος μαζί της, πρόσφατα ανακάλυψα πως υπήρξαν άλλες σπουδαίες φιλόσοφοι που είναι άγνωστες στο ευρύ κοινό.

Παραθέτω μερικά ονόματα με μια σύντομη περιγραφή:

ΔΙΟΤΙΜΑ
Η Διοτίμα (δηλ. αυτή που τιμά τον Δία) ήταν ιέρεια από την αρχαία

Μαντίνεια της Αρκαδίας. στο ‘Συμπόσιο του Πλάτωνα’ αναφέρεται σαν σοφή γυναίκα, που δίδαξε στον Σωκράτη, κατά ομολογία του ίδιου τα μυστήρια του Έρωτος ως πόθου και ως κινήτρου για το ωραίο και το αληθινό. Γνώστρια της πυθαγόρειας αριθμοσοφίας, κατά τον Ξενοφώντα δεν ήταν άπειρη των πλέον δυσκολονόητων γεωμετρικών θεωρημάτων (‘ουκ άπειρος δυσσυνέτων διαγραμμάτων έστι’).
Αλλά και ο Πρόκλος θεωρεί τη Διοτίμα ‘Πυθαγορική’. Η Διοτίμα ήταν η ιέρεια εκείνη που έκανε τον καθαρμό των Αθηναίων μετά το λοιμό του 429 π.Χ.

Ο Πλάτωνας έγραψε ότι τιμήθηκε από τον Σωκράτη (469-399 π.Χ.) ως δασκάλα του.

Πιθανότατα μυθικό πρόσωπο, το όνομα Διοτίμα είναι σήμερα δηλωτικό φιλοσοφικών, επιστημονικών και κοινωνικών

αναζητήσεων σε παγκόσμια κλίμακα (τις δεκαετίες 1970-90 ελληνικό φιλοσοφικό περιοδικό, σήμερα περιοδικό που εκδίδεται στην Τρίπολη της Αρκαδίας και αναφέρεται σε ιστορικά, φιλοσοφικά, επιστημονικά, καλλιτεχνικά και εκπαιδευτικά ζητήματα).

Το όνομα Διοτίμα είναι επίσης δηλωτικό δράσεων για την ισότητα ανδρών και γυναικών: η Διοτίμα είναι η μόνη γυναίκα που αναφέρεται στο ανδροκρατούμενο Συμπόσιο. Σήμερα, κέντρα μελετών και ιδρύματα φέρουν το όνομά της.

Ο αστεροειδής 423 Διοτίμα (423 Diotima), που ανακαλύφθηκε το 1896, πήρε το όνομά του από το πρόσωπο αυτό.

DIOTΙMA
Diotima of Mantinea is a female philosopher and priestess who plays an important role in Plato's Symposium, her character is defined by metaxy ("in-between" or "middle ground"). Her ideas are the origin of the concept of Platonic love. Since the only source concerning her is Plato, it is uncertain whether she was a real historical personage or merely a fictional creation; however, nearly all of the characters named in Plato's dialogues have been found to correspond to real people living in ancient Athens.

Plato wrote that she was honoured by Socrates (469-399 BCE) as his teacher. Plato taught two women in his school: Lasthenia and Axiothea of Philus (c.350 BCE).

The name Diotima means ‘Zeus Honor’, either in the active sense of a woman who honours Zeus, or in the passive sense of a woman honoured by Zeus.
---------------------------------------------------------------------------

ΑΡΗΤΗ

Η Αρήτη έζησε τον 4ο αιώνα π.Χ., ήταν σύγχρονος του Σωκράτη

και υπήρξε φιλόσοφος της Κυρηναϊκής σχολής, κόρη και μαθήτρια του ιδρυτή της σχολής Αρίστιππου του Κυρηναίου του πρεσβύτερου, μητέρα και δασκάλα του Αρίστιππου του Κυρηναίου
του νεότερου, του γνωστού και ως «Μητροδίδακτου», επειδή διδάχτηκε τη φιλοσοφία από τη μητέρα του. Ακόμη και την εποχή του Βοκάκκιου, 1000 χρόνια αργότερα, την θεωρούσαν ως ένα θαύμα μόρφωσης. Έγραψε 40 βιβλία και υπήρξε διδάσκαλος πέραν των 110 φιλοσόφων.

Πάνω στον τάφο της εγράφη το επίγραμμα:

«Ενθάδε κείται
το μεγαλείο της Ελλάδος
με την ομορφιά της Ελένης,
την πένα του Αριστίππου,
την ψυχή του Σωκράτους
και την γλώσσα του Ομήρου».

Ένδειξη της μεγάλης εκτίμησης που έχαιρε.

ARATE OF CYRENE
Νatural philosopher (5th century BCE)

She was a contemporary of Socrates. She taught philosophy in a school in Attica. She was the daughter of Aristippus, the founder of the Cyenaic School of philosophy. Even in the time of Boccaccio (1313 - 1375 CE), 1,000 years later, she was still honoured as a veritable prodigy of learning, writer of forty books, teacher of over 110 philosophers. Her epitaph

The splendour of Greece
The beauty of Helen
The virtue of Thirma
The pen of Aristippos
The soul of Socrates
and the tongue of Homer, illustrates the high regard in which she was held.
-------------------------------------------------------------------

ΠΕΡΙΚΤΙΟΝΗ
Η Περικτιόνη (5ος π.Χ. αιώνας) ήταν Πυθαγόρεια φιλόσοφος, συγγραφέας και μαθηματικός. Διάφορες πηγές την ταυτίζουν με

την Περικτιόνη την μητέρα του Πλάτωνος και κόρη του Κριτίου. Ο μαθηματικός Πλάτων, όπως και ο φιλόσοφος Πλάτων, οφείλει την πρώτη γνωριμία του με τα μαθηματικά και την φιλοσοφία στην Περικτιόνη. Ο Πλάτων δεν αναφέρει το παραμικρό για την μητέρα του. Ήταν βαθιά χολωμένος μαζί της επειδή αυτή μετά από τονθάνατο του Αρίστωνος (του πατέρα του Πλάτωνος) παντρεύτηκε με κάποιον Αθηναίο, με το όνομα Πυριλάμπης στον οποίο αφοσιώθηκε. Στο γεγονός αυτό ίσως οφείλεται και ο “μισογυνισμός” του μεγάλου φιλοσόφου, που παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του άγαμος. Ο Στοβαίος στο “Ανθολόγιο” του, γράφει για την Περικτιόνη ότι κατείχε τα της γεωμετρίας και της αριθμητικής.
Σώζονται αποσπάσματα από δύο αμφισβητούμενα έργα που αποδίδονται στην Περικτιόνη. Αυτά είναι το ‘Περί της γυναικών αρμονίας’ και το ‘Περί σοφίας’. Επειδή τα έργα αυτά δεν χρονολογούνται από την ίδια εποχή, συνήθως αποδίδονται σε μία «Περικτιόνη I» και μία «Περικτιόνη II» αντιστοίχως.

PERICTIONE

Natural philosopher (ancient Greece)

She was a disciple of Pythagoras (569 - 475 BCE) and probably taught in his school. Two writings survive attributed to her: "wisdom" and "Harmony of Woman".
---------------------------------------------------------------------------------

ΘΥΜΙΣΤΑ
Η Θυμίστα ήταν σύζυγος του Λέοντος και επιστολογράφος του Επίκουρου. Ονομαζόταν «θηλυκή Σόλων» και ήταν γνωστή ως φυσική φιλόσοφος.



THEMISTANatural philosopher (ancient Greece)She was the wife of Leon, and correspondent with Epicurus (371 - 271 BCE). She was called "the female Solon" and was known as a philosopher in her own right. (Solon was "The Great Law-Giver" to ancient Athens).
--------------------------------------------------------------------------

ΙΠΠΑΡΧΙΑ
Ιππαρχία των Κυνικών – 360 – 280 π.Χ. Υπήρξε μέλος της όχι και τόσο δημοφιλούς σχολής των κυνικών. Η Ιππαρχία ερωτεύτηκε τόσο τον ίδιο τον Κυνικό φιλόσοφο Κράτη το Θηβαίο όσο και τα δόγματά του τον οποίο και παντρεύτηκε. Ο Κράτης αν και προσπάθησε να την αποτρέψει γιατί ήταν φτωχός τελικά την
παντρεύτηκε και αποκάλεσε τον γάμο τους κυνογαμία.

Έτσι διάλεξε μια ζωή χωρίς ανέσεις, ιδιοκτησία και συμβατικούς κανόνες, συμπεριλαμβανομένου και του γάμου. Οι κυνικοί πίστευαν ότι για να γίνουν πολίτες του σύμπαντος πρέπει να απορρίψουν την ισχύουσα κοινωνική και πολιτική τάξη πραγμάτων.

HIPPARCHIA

Natural philosopher (ancient Greece))

She was the wife of Crates (c. 470 BCE - founder of the comedic play) and known for her scholarship. She wrote a lovely sentiment - "I am much stronger than Atalanta from Maenalus because my wisdom is better than racing over the mountain ", an early example of the epigram 'the pen is mightier than the sword'.
---------------------------------------------------------------------

ΘΕΑΝΩ
Η Θεανώ η Θουρία ήταν αρχαία Ελληνίδα μαθηματικός και αστρονόμος. Καταγόταν από τους Θούριους της Κάτω Ιταλίας και άκμασε περί τον 6ο αιώνα π.Χ.

Η Θεανώ ήταν κόρη του ιατρού Βροντίνου. Υπήρξε αρχικά μαθήτρια και στη συνέχεια σύζυγός του κατά 30 χρόνια μεγαλύτερού της Πυθαγόρα. Δίδαξε αστρονομία και μαθηματικά στις Σχολές του Πυθαγόρα στον Κρότωνα και μετά το θάνατο του συζύγου στη Σάμο. Επιμελήθηκε τη διάδοση της διδασκαλίας και
του έργο του, τόσο στον κυρίως Ελλαδικό χώρο, όσο και στην Αίγυπτο, σε συνεργασία με τα παιδιά της την Δαμώ, την Μύια, την Αριγνώτη τον Μνήσαρχο και τον Τηλαύγη που ανέλαβαν με τη σειρά τους και τη διοίκηση των Πυθαγορείων σχολών.

Δεύτερος σύζυγός της μετά το θάνατο του Πυθαγόρα έγινε ο επίσης στενός μαθητής του Αρίσταιος, ο οποίος και ανέλαβε για μια περίοδο το Ομακοείο και την Πυθαγόρεια κοινότητα.

Την Θεανώ την Θουρία αναφέρουν ο Αθηναίος, η Σούδα, ο Διογένης ο Λαέρτιος και ο Ιάμβλιχος. Θεωρείται η διασημότερη γυναίκα αστρονόμος και κοσμολόγος της αρχαιότητας. (Wikipedia)

Στην αγγλική έκδοση της Wikipedia περί Θεανούς, αναφέρεται πως λίγα είναι γνωστά για τη ζωή της και αρκετά σημεία αντιφάσκουν με αυτά της ελληνικής!

THEANO
Theano (6th-century BC), or Theano of Crotone is the name given to perhaps two Pythagorean philosophers. She has been called the pupil, daughter and wife of Pythagoras, although others made her the wife of Brontinus. Her place of birth and the identity of her father are just as uncertain, leading some authors to suggest that there was more than one person whose details have become merged (these are sometimes referred to as Theano I and Theano II). A few fragments and letters ascribed to her have survived which are of uncertain authorship. Little is known about the life of Theano, and the ancient sources are confused. According to one tradition, she came from Crete and was the daughter of Pythonax but others said she came from Crotone and was the daughter of Brontinus She was said by many to have been the wife of Pythagoras, although another tradition made her the wife of Brontinus Iamblichus, in an attempt to resolve the confusion, refers to Deino as the wife of Brontinus. 

-----------------------------------------------------------------------

ΛΑΣΘΕΝΕΙΑ (4ος π.Χ. αιώνας).
Ο Πλάτων αναφέρει πολλές αξιοσέβαστες γυναίκες διδασκάλους της φυσικής φιλοσοφίας. Η Λασθένεια ή Λασθενία από την Αρκαδία ήταν μία απ’ αυτές.

Λέγεται πως ήθελε τόσο πολύ να σπουδάσει φιλοσοφία ώστε, λόγω των κοινωνικών περιορισμών, κάθε φορά που πήγαινε στην Ακαδημία μεταμφιεζόταν ως άνδρας.

Μετά τον θάνατο του Πλάτωνος συνέχισε τις σπουδές της κοντά στον ανεψιό του Σπεύσιππο και του οποίου, αργότερα, έγινε σύντροφος.

LASTHENIA
Natural philosopher (ancient Greece)

Plato mentions several women who were respected teachers of natural philosophy in ancient Greece. She was one on his list.

All we know is that there was a woman from Mantinea, a city state in Arcadia, who wanted to study philosophy so much...who wanted to be a philosopher that she disguised herself in men's attire each and every day that she attended the Academy.
--------------------------------------------------------------------------

...ιδού μερικά ονόματα ακόμη:

ΑΓΛΑΟΝΙΚΗ: αναφερόμενη από τον Πλούταρχο ως Αγανίκη (5ος αι. π.Χ.), ήταν μια αρχαία Ελληνίδα αστρονόμος (η πρώτη χρονολογικά γυναίκα αστρονόμος της αρχαίας Ελλάδας) από τη Θεσσαλία.

ΑΞΙΟΘΕΑ: (4ος π.Χ. αιώνας). Μαθήτρια της ακαδημίας του Πλάτωνος.

ΑΡΙΓΝΩΤΗ: Φιλόσοφος, συγγραφέας, μαθηματικός από την Σάμο.

ΒΙΤΑΛΗ: κόρη της Δαμούς και εγγονή του Πυθαγόρου. Γνώστρια των πυθαγόρειων μαθηματικών.

ΔΑΜΩ: Θυγατέρα του Πυθαγόρου και της Θεανούς δίδαξε τα πυθαγόρεια δόγματα στην Σχολή του Κρότωνος.

ΔΕΙΝΩ: Γυναίκα του Βροντίνου. Μαθήτρια και πεθερά του Πυθαγόρου, γνώστρια της αριθμοσοφίας.

ΠΟΛΥΓΝΩΤΗ (7ος – 6ος π.Χ. αιώνας) Ο ιστορικός Λόβων ο Αργείος αναφέρει την Πολυγνώτη ως σύντροφο και μαθήτρια του Θαλού. Γνώστρια πολλών γεωμετρικών θεωρημάτων, λέγεται (μαρτυρία Βιτρουβίου), πως και αυτή συντέλεσε στην απλούστευση των αριθμητικών συμβόλων με την εισαγωγή της αρχής της ακροφωνίας, δηλαδή με την εισαγωγή αλφαβητικών γραμμάτων που αντιστοιχούσαν το καθένα σε το καθένα στο αρχικό γράμμα του ονόματος του αριθμού. Έτσι το Δ αρχικό του ΔΕΚΑ, παριστάνει τον αριθμό 10. Το Χ, αρχικό του ΧΙΛΙΑ παριστάνει τον αριθμό 1000 κοκ Κατά τον Βιτρούβιο η Πολυγνώτη διετύπωσε και απέδειξε πρώτη την πρόταση «ΕΝ ΚΥΚΛΩ Η ΕΝ ΤΩ ΗΜΙΚΥΚΛΙΩ ΓΩΝΙΑ ΟΡΘΗ ΕΣΤΙΝ»

ΠΤΟΛΕΜΑΪΣ (6ος π.Χ. αιώνας). Νεοπυθαγόρεια φιλόσοφος, μουσικός και μαθηματικός.


Π Η Γ Ε Σ
http://www.hawkshellas.com/2016/03/archaies-ellinides-filosofoi-kai-epistimones-alitheia-pou-den-mas-didaskoun/
http://4kyws.ua.edu/4000WS.html
http://www.societyforthestudyofwomenphilosophers.org/Lasthenia_of_Mantinea.html
Wikipedia, εικόνες από το διαδίκτυο

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου