Ετικέτες

Σάββατο 28 Ιανουαρίου 2017

Ο ΙΟΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΘΗΛΩΜΑΤΩΝ (HPV)

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ

Το εννεαδύναμο εμβόλιο Gardasil 9


Αναθεωρημένο 26.07.2019
Φίλες και φίλοι,

στις 28.01.2017, κατά την διάρκεια της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Πρόληψης του Καρκίνου του Τραχήλου της Μήτρας (22-30 Ιανουαρίου), είχα δημοσιεύσει ένα ενημερωτικό άρθρο μου για τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) και το εννεαδύναμο εμβόλιο Gardasil 9. 
Στο μεσοδιάστημα προέκυψαν κάποιες νέες εξελίξεις και νέα στοιχεία, όπως π.χ. η ένδειξη για των εμβολιασμό των αγοριών και η έγκριση του εμβολίου στις ΗΠΑ για άτομα 26 μέχρι 45 χρόνων. Όσα έγραψα τότε, σε γενικές γραμμές, εξακολουθούν να ισχύουν. Αφού αναθεώρησα λοιπόν το άρθρο μου, συμπλήρωσα τα κενά και το αναδημοσιεύω. 

Τότε, την αφορμή μου είχε δώσει το περιεχόμενο της ιστοσελίδας  http://health.in.gr/news/healthpolicies/article/?aid=1500126449,  που είχε αναρτήσει ο φίλος Νικόλας Πατίλης και αφορούσε τις δηλώσεις του καθηγητού της Μαιευτικής και Γυναικολογίας, πρόεδρου της Ελληνικής Εταιρείας Έρευνας και Αντιμετώπισης του Ιού των Θηλωμάτων (HPV), Θεόδωρου Αγοραστού.

Εικόνα από το διαδίκτυο

Κατόπιν αυτού και επειδή ασχολήθηκα ιδιαίτερα με την πρωτοβάθμια περίθαλψη, την ογκολογία και γυναικολογία, θεώρησα πως θα ήταν χρήσιμες κάποιες συμπληρωματικές πληροφορίες/διευκρινίσεις, που δεν αναφέρονται στο κείμενο και πιστεύω πως είναι γενικού ενδιαφέροντος.
Επαναλαμβάνω, στόχος μου δεν είναι να αμφισβητήσω το περιεχόμενο του άρθρου, αλλά να συμπληρώσω μερικά κενά. Επίσης θέλω να τονίσω πως τα γραφόμενα μου είναι απόρροια της αυστηρά προσωπικής μου γνώμης, η οποία βασίζεται στη διεθνή βιβλιογραφία και στις συστάσεις των: American Cancer Society (ACS), the American Society for Colposcopy and Cervical Pathology (ASCCP), the American Society for Clinical Pathology (ASCP), the US Preventive Services Task Force (USPSTF), and the American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG), der Gemeinsame Bundesausschuss (G-BA).

Α. Κατ’ αρχήν, ποία η ταυτότητα των ιών ανθρώπινων θηλωμάτων (HPVs - human papillomaviruses);

Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων, είναι το συχνότερο αφροδίσιο νόσημα στις ΗΠΑ. Αυτό ισχύει λίγο ή πολύ και για τις άλλες  βιομηχανοποιημένες χώρες. Η ομάδα αυτών των ιών περιλαμβάνει πάνω από 200 διαφορετικούς τύπους και περισσότεροι από 40 εξ αυτών μπορούν να μεταδοθούν εύκολα δια μέσου κολπικού, πρωκτικού και στοματικού έρωτα. Άλλοι τύποι HPV προκαλούν τα κονδυλώματα του δέρματος, κοινώς μαντραβίτσες ή μυρμηγκιές.

Οι μεταδιδόμενοι ιοί των ανθρώπινων θηλωμάτων δια μέσου ερωτικής συνεύρεσης, κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες:

1. HPV χαμηλού κινδύνου, που δεν προκαλούν καρκίνο αλλά κονδυλώματα του δέρματος (μαντραβίτσες ή μυρμηγκιές) γύρω ή επί του στόματος, του πρωκτού, των γεννητικών οργάνων, ή του φάρυγγος. Για τα 90% των κονδυλωμάτων των γεννητικών οργάνων ευθύνονται οι τύποι 6 και 11 του HPV.
2. HPV υψηλού κινδύνου (high risk HPV), οι οποίοι προκαλούν καρκίνο. Μεταξύ των 14 τύπων hrHPV, οι τύποι 16 και 18 είναι υπεύθυνοι για την πλειονότητα των καρκίνων που οφείλονται στον HPV.

Σε μία ανακοίνωση του, το Centers for Disease Control and Prevention (CDC) εκτιμά πως κατά τη διάρκεια της ζωής τους, πάνω από το 90% των σεξουαλικά ενεργών γυναικών και πάνω από το 80% των ανδρών αντιστοίχως, θα μολυνθούν τουλάχιστον από έναν τύπο του HPV.

Ως επί το πλείστον, οι μολύνσεις με HPV υψηλού κινδύνου είναι ασυμπτωματικές και κατά 90% αυτοθεραπεύονται εντός
Εμβολιάστε και προστατέψτε τα παιδιά σας!
μηνών ή ετών δίχως να προκαλέσουν καρκίνο. Περίπου ένα 5% των προσβολών με τον HPV, εντός 3 ετών από την μόλυνση, θα οδηγήσει σε μια ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του τραχήλου της μήτρας 
(cervical intraepithelial neoplasia), βαθμού CIN 2 ή 3, η οποία θεωρείται πρόδρομος καρκίνου. Αν δεν αντιμετωπισθούν καταλλήλως, μόνο ένα 20% των CIN 3 αλλοιώσεων καταλήγει σε διεισδυτικό καρκίνο του τραχήλου της μήτρας εντός 5 ετών, και ένα 40% εξ αυτών εντός 30 ετών. 

Συνοπτικά, οι HPV υψηλού κινδύνου είναι υπεύθυνοι για διάφορες μορφές καρκίνου, ήτοι:

α. Ένα 99,8% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας προκαλούνται από έναν τύπο του HPV. Οι τύποι 16 και 18 είναι υπεύθυνοι για το 70% εξ αυτών.
β. Ο τύπος 16 είναι υπεύθυνος για το 95% περίπου του πρωκτικού καρκίνου που προκαλείται από τον HPV.
γ. Περίπου ένα 70% των καρκίνων του στοματοφάρυγγα προέρχονται από τον HPV. Περισσότεροι από τους μισούς εξ αυτών συνδέονται με τον τύπο 16.
δ. Περίπου 65% των καρκίνων του κόλπου, 50% του αιδοίου και 35% του πέους προκαλούνται από τον HPV, εξ ων η πλειονότητα από τον τύπο 16.

Τώρα, επειδή ένα μικρό ποσοστό των μολύνσεων με τον HPV καταλήγουν σε καρκίνο, πρέπει να εμπλέκονται κι’ άλλοι παράγοντες που πυροδοτούν τη διαδικασία της καρκινογένεσης, όπως π.χ.:

• Η διάρκεια και επιμονή της μόλυνσης με τον HPV υψηλού κινδύνου.
• Εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα (ανοσοκαταστολή, HIV [πενταπλάσια επικινδυνότητα], κακή διατροφή, έλλειψη βιταμινών).
• Χρόνιες φλεγμονές.
• Έλλειψη δυνατότητας πρόσβασης για προληπτικές εξετάσεις.
• Πολυτεκνία (υψηλότερη επικινδυνότητα για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας).
• Υπάρχουν ενδείξεις πως η παρατεταμένη χρήση αντισυλληπτικών (πάνω από 5 χρόνια), συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, αλλά συζητείται ακόμη.
• Κάπνισμα και μάσηση καπνού (με καρκίνους στοματοφάρυγγα).
• Κακή υγιεινή της στοματικής κοιλότητας.

Σύμφωνα με διάφορες επιδημιολογικές μελέτες οι κάτωθι παράγοντες επαυξάνουν την επικινδυνότητα πρόκλησης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας:
• Έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας σε νεαρή ηλικία.
• Πολλαπλοί ερωτικοί σύντροφοι.
• Άρρενες ερωτικοί σύντροφοι με συχνά εναλλασσόμενες και αδιάκριτες ερωτικές σχέσεις.
• Ιστορικό αφροδισίου νοσήματος.

Σημειωτέον πως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ο δεύτερος συχνότερος καρκίνος στις αναπτυσσόμενες χώρες και μόλις δέκατος στις ανεπτυγμένες.

Γνωστό είναι πως οι Εβραίες εμφανίζουν χαμηλότερα ποσοστά καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Παλαιότερα είχε αποδοθεί στη περιτομή των αρρένων βρεφών κατά την 8η μέρα της ζωής τους και την αποφυγή συνουσίας κατά την περίοδο και 7 μέρες μετά. Δεν υπάρχουν όμως αδιάσειστα στοιχεία που να το επιβεβαιώνουν. Παρόμοιο φαινόμενο παρατηρείται και στις μουσουλμάνες γυναίκες, χωρίς αποδείξεις.

Β. Ας περάσουμε τώρα στο HPV-DNA τεστ, το οποίο τείνει να αντικαταστήσει αυτό του Παπανικολάου, για γυναίκες 30 ετών και πάνω. Ήδη στις ΗΠΑ, Ολλανδία, Βέλγιο, Αυστραλία και Τουρκία έχει εγκριθεί η αντικατάσταση του. Η
 κυτταρολογική εξέταση κατά Παπανικολάου η οποία έχει σώσει ζωές εκατομμυρίων γυναικών, παρουσιάζει κάποια μειονεκτήματα. Τουτέστιν, σε 20 μέχρι 50% των εξετάσεων μπορεί να ξεφύγει η διάγνωση μιας προκαρκινικής μορφής. Από την άλλη μεριά, το υψηλής ευαισθησίας hrHPV-DNA τεστ, δεν δύναται να διακρίνει μεταξύ μόλυνσης από HPV και
της κλινικής νόσου. Ως εκ τούτου δεν ενδείκνυται για τις ηλικίες κάτω των 30. Οι περισσότερες γυναίκες αυτής της ηλικίας πιθανότατα να έχουν ήδη μολυνθεί από τον ιό, ο οποίος, ούτως ή άλλως, θα εξαφανισθεί από μόνος του. Εξ άλλου, τα αποτελέσματα αυτής της εξέτασης, σ’ αυτές τις περιπτώσεις, δεν είναι τόσο σημαντικά και μπορεί μάλιστα, να επιφέρουν περίσσεια σύγχυση.

Κατά την προσωπική μου γνώμη, σήμερα, θα συνιστούσα τον συνδυασμό των δύο τεστ (θέμα κόστους βέβαια!). Η τεχνική λήψης δείγματος δεν διαφέρει και μπορεί να πραγματοποιηθεί ταυτόχρονα.

Όταν ιός εισβάλλει στα επιθηλιακά κύτταρα, τα εξαναγκάζει να παράγουν τις δικές του πρωτεΐνες. Οι δύο εξ αυτών παρεμβαίνουν στο μηχανισμό ανάπτυξης του κυττάρου, τα οποία αρχίζουν να αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα. Το hrHPV- DNA τεστ ανιχνεύει την ύπαρξη τεμαχιδίων DNA ή RNA του ιού εντός των κυττάρων.

Αν τα αποτελέσματα των εξετάσεων είναι θετικά για τους ιούς των ανθρωπίνων θηλωμάτων, δεν σημαίνουν καρκίνο. Αν διαπιστωθεί μόλυνση από τον HPV αλλά δεν συνοδεύεται από παράτυπες κυτταρικές αλλοιώσεις, συνιστάται μόνο παρακολούθηση. Προς το παρόν δεν υπάρχουν τρόποι θεραπείας. Αν τα ευρήματα είναι θετικά για τους τύπους HPV 16 ή 18, τότε συνιστάται η κολποσκόπηση και αν χρειασθεί, βιοψία.
Σε περίπτωση προκαρκινικών αλλοιώσεων, κονδυλωμάτων και νεοπλασιών της αναπνευστικής οδού που οφείλονται στον HPV, η αντιμετώπιση τους γίνεται, ανάλογα την περίπτωση, με διάφορες μεθόδους όπως π.χ. η κρυοχειρουργική, η ηλεκτροχειρουργική, τα LAZER, η εξαίρεση ιστικού κώνου.

Από τις αρχές του 2018, η Γερμανία ξεκινά ένα πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου (Screening) για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας με το HPV-DNA τεστ. Κάθε 5 χρόνια, θα ενημερώνονται γραπτώς όλες οι γυναίκες ηλικίας από 20 μέχρι 60 ετών, για τον προαναφερθέντα έλεγχο. Μελλοντικά, οι γυναίκες που θα είναι 30 ετών και άνω θα δικαιούνται ανά 5 χρόνια να εξετάζονται μ’ αυτή τη μέθοδο. Όσες επιθυμούν θα μπορούν να συνεχίζουν με την καθιερωμένη εξέταση κατά Παπανικολάου. Δεν θα είναι όμως δυνατός ο συνδυασμός και των δύο μεθόδων στα πλαίσια του Screening.

Σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα οι συστάσεις προσυμπτωματικού ελέγχου για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας έχουν ως εξής (ΗΠΑ):

• <21 ετών δεν συνιστάται
• 21 έως 29 ετών, τεστ Παπανικολάου κάθε τρία χρόνια
• 30 έως 65 ετών, συνδυασμός HPV-DNA τεστ και Παπανικολάου ανά 5 χρόνια (προτιμητέο) ή μόνο ΠΑΠ κάθε 3 χρόνια (δεκτό).
• >65 ετών, αν κατά τις προηγηθέντες εξετάσεις, όλα τα αποτελέσματα ήταν αρνητικά και δεν έδειξαν καμμία υψηλή επικινδυνότητα, δεν συνιστάται Screening.

Για την ώρα δεν υπάρχουν εξετάσεις που να ανιχνεύουν τις μολύνσεις με HPV στον άνδρα και τεστ αντίστοιχα του Παπανικολάου που να εντοπίζουν ιστολογικές αλλοιώσεις του πρωκτού, του πέους, του κόλπου, του αιδοίου ή της στοματοφαρυγγικής κοιλότητας.

Γ. Τέλος, μερικά λόγια για το εννεαδύναμο εμβόλιο Gardasil 9 της Sanofi Pasteur MSD, το οποίο κυκλοφορεί στη Γερμανία από τις 24 Απριλίου 2016. Το εμβόλιο προσφέρει προστασία εναντίον προκαρκινικών αλλοιώσεων, καρκίνων του τραχήλου της μήτρας, του κόλπου, του αιδοίου και του

πρωκτού καθώς και των κονδυλωμάτων, που προκαλούνται από τους τύπους HPV 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 und 58.
Ανάλογα με τα 
στοιχεία του 2018, από την στιγμή που χορηγήθηκε στο εμβόλιο άδεια κυκλοφορίας, έχουν εμβολιαστεί παγκοσμίως περί τα 270 εκατομμύρια άτομα.

Μια προστασία μέσω του εμβολίου μπορεί να επιτευχθεί μόνο εάν το άτομο δεν έχει προσβληθεί ακόμη από τους τύπους του ιού που εμπεριέχει το εμβόλιο. Ως εκ τούτου, ο εμβολιασμός πρέπει λαμβάνει χώρα πριν από τις πρώτες σεξουαλικές επαφές.

Οι ηλικίες από 9 μέχρι 14 ετών είναι ιδανικές για τον εννεαδύναμο εμβολιασμό. Σε μια μελέτη που έγινε στην Γερμανία, ένα 6% των κοριτσιών και 3% των αγοριών δήλωσαν πως είχαν την πρώτη τους σεξουαλική εμπειρία όταν ήταν κάτω των 14 ετών και ένα 82% των 18χρονων κοριτσιών και 69% των 18χρονων αγοριών είναι σεξουαλικά ενεργά.

Εν τούτοις ακόμη και μετά από τις πρώτες σεξουαλικές εμπειρίες ή και σε περίπτωση ύπαρξης μόλυνσης με τον ιό HPV, ο εμβολιασμός έχει νόημα επειδή προστατεύει από τους άλλους τύπους ιών που περιλαμβάνει το εννεαδύναμο εμβόλιο. Όσο πιο σύντομα γίνει ο εμβολιασμός, τόσο καλύτερα. Ανελλιπείς εμβολιασμοί είτε εμβολιασμοί κατά του HPV που δεν πρόλαβαν να γίνουν στην ώρα τους, θα πρέπει να γίνονται το συντομότερο δυνατόν πριν από τα 18.

Στη Γερμανία, από τα τέλη Ιουνίου του 2018, ο εμβολιασμός κατά του HPV συνιστάται επίσης και για τα αγόρια.
Στην επιστημονική αιτιολόγηση της σύστασης, η STIKO (Ständige Impfkommission - Μόνιμη επιτροπή εμβολιασμού) επισημαίνει πως κάθε χρόνο στην Γερμανία διαγιγνώσκονται περίπου 1.600 έως 2.300 νέοι καρκίνοι σε άνδρες που οφείλονται σε λοιμώξεις από HPV.

Προς το παρόν 
σχετικά λίγα κορίτσια εμβολιάζονται κατά του HPV στην Γερμανία. Το 2015, μόνο το 44,6% των 17χρονων κοριτσιών εμβολιάστηκε πλήρως κατά του HPV. Λόγω του χαμηλού ποσοστού εμβολιασμού, δεν έχει επιτευχθεί επαρκής κοινοτική προστασία (αποκαλούμενη προστασία/ασυλία αγέλης), η οποία προστατεύει επίσης τα αγόρια και τους άνδρες.
Ως εκ τούτου, προκειμένου να δοθεί ανάλογη δυνατότητα προστασίας στ’ αγόρια αλλά ταυτόχρονα για να ενισχυθεί η κοινοτική προστασία στον πληθυσμό, ο εμβολιασμός κατά του ιού ανθρωπίνων θηλωμάτων συμπεριελήφθη στον γενικό προγραμματισμό.

Σύμφωνα με την εταιρεία που παρασκευάζει το εμβόλιο, για κορίτσια κι’ αγόρια από 9 μέχρι 14 ετών χορηγείται σε δύο δόσεις, και σε τρεις δόσεις όταν το άτομο είναι 15 έως 26 ετών. Για τις δύο δόσεις απαιτείται ένα χρονικό μεσοδιάστημα 6 έως 12 μηνών μετά από την πρώτη ένεση. Αν η δεύτερη γίνει προτού συμπληρωθούν 5 μήνες, τότε χρειάζεται και τρίτη δόση! Για τις τρεις δόσεις, η δεύτερη γίνεται 2 μήνες μετά από την πρώτη και η τρίτη 6 μήνες από τη δεύτερη ένεση αντιστοίχως. Σημαντικό είναι να μη γίνεται ο εμβολιασμός πριν από την συμπλήρωση του συνιστώμενου χρονοδιαστήματος. 
Για την ώρα δεν προβλέπεται αναμνηστική δόση! Οι μελέτες που τρέχουν θα μας δείξουν αν θα προκύψει αναγκαιότητα μελλοντικά. 

Σημειωτέον πως το εμβόλιο δεν προστατεύει άτομα που έχουν ήδη προσβληθεί από τον HPV ή έχουν εκδηλώσει τη νόσο. 

Πάντοτε σύμφωνα με τις πληροφορίες της εταιρείας, οι συχνότερες παρενέργειες που έχουν παρατηρηθεί περιορίζονται σε τοπικές αντιδράσεις στο σημείο της ένεσης και συγκεκριμένα υπό μορφήν ερυθήματος, πρηξίματος, πόνου καθώς επίσης κεφαλαλγίες. 
Σπανιώτατα, όπως και με τους άλλους εμβολιασμούς, μπορεί να προκληθεί αναφυλαξία (περίπου 1,7 περιπτώσεις ανά εκατομμύριο εμβολιασμών!).
Για περισσότερες πληροφορίες συμβουλευθείτε τη σελίδα με τις οδηγίες και τον θεράποντα γιατρό σας.

Συμπερασματικά, όπως αναφέρεται και στο άρθρο της in.gr, ο συνδυασμός των προσυμπτωματικών εξετάσεων και του νέου εννεαδύναμου εμβολίου, εφ’ όσον εφαρμοσθούν σωστά εννοείται, θα ελαττώσει σε εξαιρετικά υψηλό ποσοστό, τον κίνδυνο νόσησης από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και να προλάβει αυτούς που προανέφερα.


Τέλος, μία ακόμη πληροφορία: Στις ΗΠΑ, σε μία μελέτη όπου συμμετείχαν περίπου 3.200 γυναίκες ηλικίας 27 έως 45 ετών και οι οποίες ήταν υπό παρακολούθηση για μέσον όρο 3,5 χρόνια, το Gardasil 9 αποδείχθηκε κατά 88% αποτελεσματικό στην πρόληψη των επίμονων ανθεκτικών λοιμώξεων, των κονδυλωμάτων των γεννητικών οργάνων, των προκαρκινικών καταστάσεων του αιδοίου, του κόλπου και του τραχήλου της μήτρας, καθώς επίσης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας που συσχετίζονται με τους τύπους των ιών ανθρωπίνων θηλωμάτων που καλύπτονται από το εμβόλιο.
Στηριζόμενη σ’ αυτά τ’ αποτελέσματα, τον Οκτώβριο 2018, η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων FDA (Food and Drug Administration) ενέκρινε την χρήση του εμβολίου σε γυναίκες και άνδρες ηλικίας 27 έως 45 ετών.

Φίλες και φίλοι, πριν διαβάσετε το άρθρο μου σας συνιστώ να διαβάσετε πρώτα αυτό της in.gr. Σας ευχαριστώ για την ανάγνωση.

Γιάννης Αρβανιτάκης



ΠΗΓΕΣ

https://www.deutsche-apotheker-zeitung.de/news/artikel/2016/04/25/neuer-neunfach-impfstoff-gegen-hp-viren
http://www.aerzteblatt.de/archiv/174973
https://www.cdc.gov/std/hpv/stdfact-hpv.htm
https://www.cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/risk/infectious-agents/hpv-fact-sheet
http://www.cirp.org/library/disease/cancer/menczer1/
https://www.cancer.org/cancer/cervical-cancer/prevention-and-early-detection/hpv-test.html
https://www.g-ba.de/institution/presse/pressemitteilungen/641/
http://emedicine.medscape.com/article/253513-overview?pa=hicG8cutHrM6a9N%2FdLkhbeZqjEm%2Fs3kgpoVsKQG7KEe2YQajHibqAVI2NGWAsV4H8SIvl8zjYv73GUyW5rsbWA%3D%3D

https://www.fda.gov/news-events/press-announcements/fda-approves-expanded-use-gardasil-9-include-individuals-27-through-45-years-old
https://deutsch.medscape.com/artikelansicht/4907375#vp_2
https://www.apotheke-adhoc.de/nachrichten/detail/pharmazie/gardasil-9-zulassung-fuer-27-bis-45-jaehrige-hpv-impfung/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου