ΛΙΒΙΣΙ (KAYAKÖY) - Το χωριό φάντασμα
Αναδημοσίευση από την αναθεωρημένη ανάρτηση μου στο FB, στις 28 Σεπτεμβρίου 2016
Έχω έναν αγαπημένο φίλο, που δεν ξεχωρίζει μεταξύ αρχαίων και νέων ερειπίων. Όταν επισκέπτομαι αρχαιολογικούς χώρους, μου λέει, Γιάννη μου, "χαμένος χρόνος", "όλα πέτρες είναι", "παλιές και καινούριες".
Φίλε μου, του λέω, σέβομαι τη γνώμη σου, αλλά εγώ κοιτώ πίσω απ’ αυτές τις πέτρες, δεν βλέπω τα σπίτια γκρεμισμένα, αλλά τα φαντάζομαι να στέκονται άθικτα και τους ανθρώπους να τα κατοικούν, παιδάκια να τρέχουν γύρω και να παίζουν στις αυλές, τον κόσμο να πηγαινοέρχεται στους δρόμους, περαστικούς να συζητούν μεταξύ τους, διάφορους πωλητές με τις πραμάτειες τους, φιλοσόφους να αγορεύουν και γενικά την πολυχρωμία της καθημερινότητας. Οραματίζομαι όμως και τα δεινά, που κατά περιόδους αντιμετώπισαν όλοι αυτοί που έζησαν εκεί!
Τώρα, θα μου πείτε ίσως, γιατί αυτή η εισαγωγή; Επειδή, οι φωτογραφίες που ανέβασα τώρα και που μερικές απ’ αυτές ανάρτησα ήδη και στο παρελθόν, απεικονίζουν ως επί το πλείστον, "ΠΕΤΡΕΣ".
Φίλες και φίλοι,
προσφάτως, τα βήματα μου, με οδήγησαν και πάλι σε μία περιοχή των χαμένων μας Πατρίδων, την Μάκρη, σημερινό Φετχιγέ (Fethiye) και το Λιβίσι, σημερινό Καγιάκιοϊ (Kayaköy). Το Λιβίσι ή Λειβίσσι, Λεβίσσι, Λοιβίσσι, απέχει περί τα 8 χιλιόμετρα από τη Μάκρη.
Θα ήτο αδιανόητο για κάθε Έλληνα που θα βρεθεί στη Μάκρη να μην επισκεφθεί το Λιβίσι.
Στα τέλη του 19ου αιώνα, το Λιβίσι διέθετε μιαν καθαρά ελληνική, ακμάζουσα κοινότητα και στις αρχές του 20ού είχε φθάσει να αριθμεί 6.500 κατοίκους. Κάποτε το χωριό είχε δικό του νοσοκομείο με πέντε γιατρούς, τρία φαρμακεία, δημοτικό σχολείο και βιβλιοθήκη.
Στην πάνω Ενορία βρίσκεται ερειπωμένος ο βυζαντινός ναός του Ταξιάρχη και στην κάτω Ενορία ο ναός της Παναγίας της Πυργιώτισσας, αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου. Στο κέντρο του χωριού βλέπουμε τα ερείπια του ναού της Αγίας Άννας και δεκατέσσερα εκκλησάκια στους τριγύρω λοφίσκους.
Οι διωγμοί ξεκίνησαν ήδη από το 1914, όταν στα πλαίσια του σχεδίου των Νεότουρκων για την εκκένωση των παραλίων από τους Έλληνες, οικογένειες άρχισαν να εκτοπίζονται και οι άνδρες να εξορίζονται.
Όσα μέλη οικογενειών κατοικούσαν ακόμη στα περίπου 700 σπίτια (πάνω από χίλια στο σύνολό τους), του Λιβισίου, υποχρεώθηκαν να το εγκαταλείψουν οριστικά μετά τη
συμφωνία ανταλλαγής πληθυσμών βάσει της Συνθήκης της Λωζάννης του 1923.
Στην Ελλάδα, οι Μακρηνοί εγκαταστάθηκαν ως επί το πλείστον στην Αττική, στην περιοχή που ονομάστηκε Νέα Μάκρη και οι Λιβισιανοί ίδρυσαν το Νέο Λιβίσι, που ανήκε στην κοινότητα Μαρκόπουλου. Άλλοι πάλι διασκορπίστηκαν σε Ρόδο, Ιτέα, Φαράκλα Ευβοίας καθώς και στο εξωτερικό, Αυστραλία, Βόρεια Αμερική, Γαλλία και Αίγυπτο.
Αφότου οι Έλληνες εγκατέλειψαν το χωριό, ποτέ δεν κατοικήθηκε και αποκαλείται "χωριό φάντασμα". Όσοι Τούρκοι, ήρθαν από την Ελλάδα και εγκαταστάθηκαν στα σπίτια των Ελλήνων, δεν κατάφεραν ποτέ να ριζώσουν. Άρχισαν να κυκλοφορούν φήμες όπως, οι Λιβισιανοί είχαν "καταραστεί" τον τόπο, δηλητηρίασαν τα πηγάδια πως περιπλανιόνταν φαντάσματα στους δρόμους και παρόμοια.
Στην πραγματικότητα η πλειονότητα των Μακρηνών-Λιβισιανών ήταν περιοδεύοντες τεχνίτες, ενώ οι νεοφερθέντες Τούρκοι, που προέρχονταν κυρίως από τη Μακεδονία και τη Θράκη, ήταν γεωργοί. Γι’ αυτό και δεν μπόρεσαν να ορθοποδήσουν. Σημειωτέον επίσης, πως η περιοχή δεν προσφέρεται για τη γεωργία.
Μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1957 στη Φετχιγέ, το χωριό ερήμωσε και ρήμαξε ολοκληρωτικά. Οτιδήποτε κρίθηκε αναγκαίο, όπως πόρτες, παράθυρα χρησιμοποιήθηκε για την αποκατάσταση των ζημιών στα γειτονικά χωριά.
Από τον οικισμό του Λιβισίου ο Βρετανός συγγραφέας Louis de Bernières ενεπνεύσθει το μυθιστορηματικό χωριό Eskibahçe (Εσκίμπαχτσε), στο βιβλίο του "Birds Without Wings" (Πουλιά χωρίς φτερά), γραμμένο το 2004.
Εδώ γυρίστηκε επίσης, μέρος της ταινίας "The Water Diviner" του Russell Crowe, η οποία αναφέρεται σ’ έναν Αυστραλό πατέρα, που μετά τη "Μάχη της Καλλίπολης" το 1915, πηγαίνει το 1919 στην Τουρκία ψάχνοντας να βρει τους τρεις χαμένους υιούς του. Η ταινία ξεπλένει κατά κάποιο τρόπο, τα δύο μεγάλα ιστορικά εγκλήματα, της γενοκτονίας των Αρμενίων και Ποντίων!! Δείτε την κριτική στα αγγλικά (http://www.salon.com/2015/04/21/what_armenian_genocide_“the_water_diviner”_russell_crowes_disgraceful_turkish_fantasy/).
Στην περιοχή όπου βρίσκεται το Λιβίσι, οι μελετητές τοποθετούν την αρχαία Λυκιακή πόλη Καρμυλησσό. Όμως, η
ταύτιση του Λιβισίου με την Καρμυλησσό δεν συμφωνεί με το Στράβωνα, γράφει ο βυζαντινολόγος Jean Pier Sodini. Πάντως πάντοτε κατά τους αρχαιολόγους, σίγουρο θεωρείται, πως το Λιβίσι αποτελεί τη μετεξέλιξη- μετεγκατάσταση της βυζαντινής νήσου του Αγίου Νικολάου των Λιβισιανών (σημερινό Gemiler Adası), σε μία θέση μη ορατής εκ θαλάσσης από τους πειρατές.
Το 1999 στο Λιβίσι, τούρκοι αρχιτέκτονες ανέλαβαν δυναμικά δράση. και εκπονήθηκε μελέτη που αφορούσε τις δύο μεγάλες εκκλησίες (την Παναγία την Πυργιώτισσα και τον Ταξιάρχη), τον δρόμο που τις συνέδεε και ορισμένα σπίτια. Ακολούθως το ελληνικό τμήμα του ICOMOS και το Τουρκικό Επιμελητήριο μελέτησαν από κοινού την αποκατάσταση προκειμένου να αναδειχθεί το Λιβίσι σε "χωριό Ειρήνης και Φιλίας".
Σ’ αυτά τα πλαίσια άρχισαν να διοργανώνονται εκδηλώσεις
πολιτιστικού χαρακτήρα με στόχο την προώθηση του ελληνοτουρκικού διαλόγου, όπως το πολιτισμικό φεστιβάλ "Kaya Fest", το οποίο πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2003 με τη συμμετοχή 3.000 νέων από την Τουρκία, την Ελλάδα καθώς και άλλες χώρες.
Σήμερα το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας επιθυμεί την να μετατραπεί το 1/3 του οικισμού σε πολυτελές ξενοδοχείο. Αυτοί που αντιμάχονται το σχέδιο της τουριστικής εκμετάλλευσης είναι κόσμος που προέρχεται από το εξωτερικό, από την Κωνσταντινούπολη και τα μεγαλύτερα αστικά κέντρα, όπως μουσικοσυνθέτης και τραγουδιστής Zülfü Livaneli, ο Βρετανός συγγραφέας Louis de Bernières, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος, η βρετανίδα δημοσιογράφος Jane Akatay, η οποία έχει τουρκική υπηκοότητα, Sema
Kumyol Ridpath αρχιτέκτων.
Birds Without Wings is a novel by Louis de Bernières, written in 2004. The book was shortlisted for the 2004 Whitbread Novel Award and the 2005 Commonwealth Writers Prize (Eurasia Region, Best Book).
Although fiction, the setting of Eskibahçe is based upon Kayaköy (Greek: Levissi Λεβισσι) village near Fethiye, the ruins of which still exist today. Once a thriving Greek village, this town of over one thousand houses, two churches, fourteen chapels, and two schools, was completely deserted in 1923 when the Greek inhabitants living there, along with a vast number of Greeks living throughout Turkey were deported to Greece through a massive government mandated population exchange between the two countries following the Turkish war of independence. Historically, Turks and Greeks had lived together in this region for centuries, the Turks as farmers in the Kaya valley and the Greeks living on the hillside dealing in crafts and trades. A Greek presence in this
region goes back for centuries. Since then, the village of Kayaköy, as it is called in Turkish, or Karmylissos, as it was called in Greek, which had been continually inhabited since at least the 13th century, has stood empty and crumbling, with only the breeze from the mountains and mist from the sea blowing through its empty houses and streets. Attempts by the Turkish government to get Turks deported from Greece to inhabit the village failed.
Φίλε μου, του λέω, σέβομαι τη γνώμη σου, αλλά εγώ κοιτώ πίσω απ’ αυτές τις πέτρες, δεν βλέπω τα σπίτια γκρεμισμένα, αλλά τα φαντάζομαι να στέκονται άθικτα και τους ανθρώπους να τα κατοικούν, παιδάκια να τρέχουν γύρω και να παίζουν στις αυλές, τον κόσμο να πηγαινοέρχεται στους δρόμους, περαστικούς να συζητούν μεταξύ τους, διάφορους πωλητές με τις πραμάτειες τους, φιλοσόφους να αγορεύουν και γενικά την πολυχρωμία της καθημερινότητας. Οραματίζομαι όμως και τα δεινά, που κατά περιόδους αντιμετώπισαν όλοι αυτοί που έζησαν εκεί!
Τώρα, θα μου πείτε ίσως, γιατί αυτή η εισαγωγή; Επειδή, οι φωτογραφίες που ανέβασα τώρα και που μερικές απ’ αυτές ανάρτησα ήδη και στο παρελθόν, απεικονίζουν ως επί το πλείστον, "ΠΕΤΡΕΣ".
Φίλες και φίλοι,
προσφάτως, τα βήματα μου, με οδήγησαν και πάλι σε μία περιοχή των χαμένων μας Πατρίδων, την Μάκρη, σημερινό Φετχιγέ (Fethiye) και το Λιβίσι, σημερινό Καγιάκιοϊ (Kayaköy). Το Λιβίσι ή Λειβίσσι, Λεβίσσι, Λοιβίσσι, απέχει περί τα 8 χιλιόμετρα από τη Μάκρη.
Θα ήτο αδιανόητο για κάθε Έλληνα που θα βρεθεί στη Μάκρη να μην επισκεφθεί το Λιβίσι.
Στα τέλη του 19ου αιώνα, το Λιβίσι διέθετε μιαν καθαρά ελληνική, ακμάζουσα κοινότητα και στις αρχές του 20ού είχε φθάσει να αριθμεί 6.500 κατοίκους. Κάποτε το χωριό είχε δικό του νοσοκομείο με πέντε γιατρούς, τρία φαρμακεία, δημοτικό σχολείο και βιβλιοθήκη.
Στην πάνω Ενορία βρίσκεται ερειπωμένος ο βυζαντινός ναός του Ταξιάρχη και στην κάτω Ενορία ο ναός της Παναγίας της Πυργιώτισσας, αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου. Στο κέντρο του χωριού βλέπουμε τα ερείπια του ναού της Αγίας Άννας και δεκατέσσερα εκκλησάκια στους τριγύρω λοφίσκους.
Οι διωγμοί ξεκίνησαν ήδη από το 1914, όταν στα πλαίσια του σχεδίου των Νεότουρκων για την εκκένωση των παραλίων από τους Έλληνες, οικογένειες άρχισαν να εκτοπίζονται και οι άνδρες να εξορίζονται.
Όσα μέλη οικογενειών κατοικούσαν ακόμη στα περίπου 700 σπίτια (πάνω από χίλια στο σύνολό τους), του Λιβισίου, υποχρεώθηκαν να το εγκαταλείψουν οριστικά μετά τη
Στην Ελλάδα, οι Μακρηνοί εγκαταστάθηκαν ως επί το πλείστον στην Αττική, στην περιοχή που ονομάστηκε Νέα Μάκρη και οι Λιβισιανοί ίδρυσαν το Νέο Λιβίσι, που ανήκε στην κοινότητα Μαρκόπουλου. Άλλοι πάλι διασκορπίστηκαν σε Ρόδο, Ιτέα, Φαράκλα Ευβοίας καθώς και στο εξωτερικό, Αυστραλία, Βόρεια Αμερική, Γαλλία και Αίγυπτο.
Αφότου οι Έλληνες εγκατέλειψαν το χωριό, ποτέ δεν κατοικήθηκε και αποκαλείται "χωριό φάντασμα". Όσοι Τούρκοι, ήρθαν από την Ελλάδα και εγκαταστάθηκαν στα σπίτια των Ελλήνων, δεν κατάφεραν ποτέ να ριζώσουν. Άρχισαν να κυκλοφορούν φήμες όπως, οι Λιβισιανοί είχαν "καταραστεί" τον τόπο, δηλητηρίασαν τα πηγάδια πως περιπλανιόνταν φαντάσματα στους δρόμους και παρόμοια.
Μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1957 στη Φετχιγέ, το χωριό ερήμωσε και ρήμαξε ολοκληρωτικά. Οτιδήποτε κρίθηκε αναγκαίο, όπως πόρτες, παράθυρα χρησιμοποιήθηκε για την αποκατάσταση των ζημιών στα γειτονικά χωριά.
Από τον οικισμό του Λιβισίου ο Βρετανός συγγραφέας Louis de Bernières ενεπνεύσθει το μυθιστορηματικό χωριό Eskibahçe (Εσκίμπαχτσε), στο βιβλίο του "Birds Without Wings" (Πουλιά χωρίς φτερά), γραμμένο το 2004.
Εδώ γυρίστηκε επίσης, μέρος της ταινίας "The Water Diviner" του Russell Crowe, η οποία αναφέρεται σ’ έναν Αυστραλό πατέρα, που μετά τη "Μάχη της Καλλίπολης" το 1915, πηγαίνει το 1919 στην Τουρκία ψάχνοντας να βρει τους τρεις χαμένους υιούς του. Η ταινία ξεπλένει κατά κάποιο τρόπο, τα δύο μεγάλα ιστορικά εγκλήματα, της γενοκτονίας των Αρμενίων και Ποντίων!! Δείτε την κριτική στα αγγλικά (http://www.salon.com/2015/04/21/what_armenian_genocide_“the_water_diviner”_russell_crowes_disgraceful_turkish_fantasy/).
Στην περιοχή όπου βρίσκεται το Λιβίσι, οι μελετητές τοποθετούν την αρχαία Λυκιακή πόλη Καρμυλησσό. Όμως, η
Το 1999 στο Λιβίσι, τούρκοι αρχιτέκτονες ανέλαβαν δυναμικά δράση. και εκπονήθηκε μελέτη που αφορούσε τις δύο μεγάλες εκκλησίες (την Παναγία την Πυργιώτισσα και τον Ταξιάρχη), τον δρόμο που τις συνέδεε και ορισμένα σπίτια. Ακολούθως το ελληνικό τμήμα του ICOMOS και το Τουρκικό Επιμελητήριο μελέτησαν από κοινού την αποκατάσταση προκειμένου να αναδειχθεί το Λιβίσι σε "χωριό Ειρήνης και Φιλίας".
Σ’ αυτά τα πλαίσια άρχισαν να διοργανώνονται εκδηλώσεις
Σήμερα το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας επιθυμεί την να μετατραπεί το 1/3 του οικισμού σε πολυτελές ξενοδοχείο. Αυτοί που αντιμάχονται το σχέδιο της τουριστικής εκμετάλλευσης είναι κόσμος που προέρχεται από το εξωτερικό, από την Κωνσταντινούπολη και τα μεγαλύτερα αστικά κέντρα, όπως μουσικοσυνθέτης και τραγουδιστής Zülfü Livaneli, ο Βρετανός συγγραφέας Louis de Bernières, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος, η βρετανίδα δημοσιογράφος Jane Akatay, η οποία έχει τουρκική υπηκοότητα, Sema
Birds Without Wings is a novel by Louis de Bernières, written in 2004. The book was shortlisted for the 2004 Whitbread Novel Award and the 2005 Commonwealth Writers Prize (Eurasia Region, Best Book).
Although fiction, the setting of Eskibahçe is based upon Kayaköy (Greek: Levissi Λεβισσι) village near Fethiye, the ruins of which still exist today. Once a thriving Greek village, this town of over one thousand houses, two churches, fourteen chapels, and two schools, was completely deserted in 1923 when the Greek inhabitants living there, along with a vast number of Greeks living throughout Turkey were deported to Greece through a massive government mandated population exchange between the two countries following the Turkish war of independence. Historically, Turks and Greeks had lived together in this region for centuries, the Turks as farmers in the Kaya valley and the Greeks living on the hillside dealing in crafts and trades. A Greek presence in this
Γιάννης Αρβανιτάκης
 |
| Ταξιάρχης - Άνω Ενορία |
 |
| Ταξιάρχης - Άνω Ενορία |
 |
| Ταξιάρχης - Άνω Ενορία |
 |
| Ταξιάρχης - Άνω Ενορία |
 |
| Ταξιάρχης - Άνω Ενορία |
 |
| Ταξιάρχης - Άνω Ενορία |
 |
| Ταξιάρχης - Άνω Ενορία |
 |
| Ταξιάρχης - Άνω Ενορία |
 |
| Ταξιάρχης - Άνω Ενορία |
 |
| Ταξιάρχης - Άνω Ενορία |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου