ΙΝΟΜΥΑΛΓΙΑ & ΣΥΝΕΝΖΥΜΟ Q10

ΙΝΟΜΥΑΛΓΙΑ & ΣΥΝΕΝΖΥΜΟ Q10

του Γιάννη Αρβανιτάκη

Η ανάρτηση ενός άρθρου του κ. Μ. Δημόπουλου περί ινομυαλγίας και συνενζύμου Q10 από μια φίλη στο Facebook, μου έδωσε την αφορμή να σχολιάσω περιληπτικά μερικά σημεία.

Πρώτα απ’ όλα διαφωνώ ριζικά με τη τοποθέτηση του κ. Δημόπουλου: ''Και όμως υπάρχουν αποτελεσματικότεροι τρόποι αντιμετώπισης, που το ιατρικό κατεστημένο αποκρύπτει'', και το διευκρινίζω παρακάτω!
Η ινομυαλγία είναι ένα σύνδρομο επίμονου εκτεταμένου πόνου που συνοδεύεται από δυσκαμψία, κόπωση, διαταραχές του ύπνου οι οποίες εμποδίζουν την αναζωογόνηση του οργανισμού, γνωστικές δυσκολίες, και συχνά περιβάλλεται από άλλα πολλαπλά ανεξήγητα συμπτώματα, άγχος ή κατάθλιψη, καθώς επίσης από λειτουργική ανεπάρκεια των δραστηριοτήτων της καθημερινής ζωής. Συνήθως προσβάλλει νέες και μεσήλικες γυναίκες, αλλά μπορεί να εκδηλωθεί και σε κάθε ηλικία ανεξαρτήτως φύλου.
Παλαιότερα, λόγω απουσίας αντικειμενικών κριτηρίων και εργαστηριακών ευρημάτων, οι γιατροί απέρριπταν τη διάγνωση της ινομυαλγίας. Μέχρι και σήμερα ακόμη, αρκετοί γιατροί δεν αναγνωρίζουν την ινομυαλγία ως ιδιαίτερη ασθένεια. Εν τούτοις οι έρευνες ξεκαθάρισαν τις νευροφυσιολογικές βάσεις της νόσου και την κατέταξαν στις νευρολογικές παθήσεις υπό την ονομασία ''Σύνδρομο κεντρικής ευαισθησίας'', (Central sensitivity syndrome - CSS).

Ειδικά διαγνωστικά εργαστηριακά τεστ ινομυαλγίας δεν υπάρχουν. Λόγω του ότι πολλά από τα συμπτώματα παρατηρούνται και σε άλλες αρρώστιες, η διάγνωση τίθεται εξ αποκλεισμού με διαφορική διαγνωστική. Μεγάλο το θέμα όμως και δεν θα επεκταθώ άλλο.

Το CoQ10 είναι μία ενδογενής ουσία την οποία προσλαμβάνουμε εν μέρει μέσω διατροφής, αλλά παράγεται επίσης από τον ίδιο τον οργανισμό μας.

Αποτελεί ένα ουσιώδες συστατικό της αναπνευστικής αλυσίδας στα μιτοχόνδρια. Για όσους δεν γνωρίζουν, τα μιτοχόνδρια είναι ενδοκυτταρικά μικροοργανίδια υπεύθυνα για την κυτταρική αναπνοή και παραγωγή ενεργείας. Για να το πω λαϊκά, οι πνεύμονες και το εργοστάσιο παραγωγής ενεργείας του κυττάρου.

Επειδή το CoQ10 έχει αντιοξειδωτική δράση, πιστεύεται πως περιορίζει τις επιζήμιες ελεύθερες ρίζες. Συναντάται σε υψηλές συγκεντρώσεις σε όργανα με αυξημένες ενεργειακές απαιτήσεις όπως η καρδιά, το συκώτι ή οι πνεύμονες. Η περιεκτικότητα του σώματος μας σε Q10 εκτιμάται πως ανέρχεται σε 0,5 μέχρι 2 γρ.
Κανονικά ο οργανισμός μας παράγει επαρκείς ποσότητες του ενζύμου. Η πρόσληψη του διαμέσου της τροφής ανέρχεται στα 5 με 10 χιλιοστόγραμμα ημερησίως. Το κρέας, τα ψάρια, οι ξηροί καρποί, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα όσπρια, το σουσάμι, οι ηλιόσποροι και τα φυτικά έλαια είναι τροφές πλούσιες σε περιεκτικότητα Q10.

Με το συνένζυμο Q10 ασχολήθηκα το δεύτερο ήμισυ της δεκαετίας του ’80, όταν ένας Δανός φίλος οδοντίατρος μου έφερε κάποιες εργασίες Δανών επιστημόνων. Οι μελέτες είχαν γίνει με ασθενείς που έπασχαν από χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια και με ασθενείς που είχαν υποστεί έμφραγμα του μυοκαρδίου και είχαν εισέλθει στην αναρρωτική φάση. Αν και σχετικά μικρός ο αριθμός των συμμετεχόντων, τα αποτελέσματα έδειχναν μία βελτίωση ως προς τη αναμενόμενη πρόγνωση σχετικά με τη γενική πορεία της νόσου.

Μολονότι σε μερικές παθήσεις παρατηρείται μια δευτεροπαθής έλλειψη του CoQ10, ένα σύνδρομο σαφούς ανεπαρκείας δεν είναι γνωστό. Έχουν περιγραφεί χαμηλότερα επίπεδα του ενζύμου σε πάσχοντες από τη νόσο του Parkinson, σε άτομα που κάνουν αντιχοληστερινική αγωγή με στατίνες (συμβαστατίνη, λοβαστατίνη) καθώς επίσης σε μεμονωμένες περιπτώσεις καρδιοπαθών και καρκινοπαθών.

Στη Γερμανία το CoQ10 συνιστάται, κυρίως από τους οπαδούς της εναλλακτικής ιατρικής, ως συμπληρωματική θεραπεία σε μια ήδη ακολουθούμενη βασική αγωγή. Οι ενδείξεις περιλαμβάνουν εκτός της καρδιακής ανεπάρκειας, τη στηθάγχη, την καρδιοτοξικότητα επαγόμενη στη δοξορουβικίνη (προληπτικά), το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, τη νόσο του Πάρκινσον, τις ημικρανίες, τις μυοπάθειες, τις μυϊκές δυστροφίες, τις μιτοχονδριακές κυτταροπάθειες, μυαλγίες από στατίνες. Επίσης, επειδή κάποιες εργασίες υποδεικνύουν πως το οξειδωτικό στρες μπορεί να συντελεί στην κατάρρευση των νευρικών κυττάρων στις νευροεκφυλιστικές παθήσεις, θεωρείται πως θα ήταν χρήσιμο και σ’ αυτές τις περιπτώσεις.

Πάντως παραμένει αμφισβητούμενο το κατά πόσον μία συμπληρωματική θεραπεία αυτού του είδους είναι αναγκαία. Το φάρμακο είναι σχετικά ακριβό και το κόστος δεν αναλαμβάνεται από τα ταμεία υγείας. Από τις προσωπικές μου εμπειρίες με ασθενείς μου που το έπαιρναν, δεν θα μπορούσα να εκφέρω ούτε αρνητικές αλλά μήτε θετικές γνώμες. Φυσικά όπως και με κάθε φάρμακο, αν και όχι τόσο συχνές, δεν λείπουν οι παρενέργειες.

Εξ άλλου, για τη πλειονότητα των προαναφερθέντων ενδείξεων δεν υφίστανται πειστικές αποδείξεις από ελεγχόμενες κλινικές μελέτες σχετικά με την αποτελεσματικότητα του CoQ10.

Όσον αφορά τις βιβλιογραφικές αναφορές του κ. Δημόπουλου για την ινομυαλγία και το CoQ10,

1. Ο κ. Gardner (Απρ. 2011) γράφει πως παρατηρούνται μιτοχονδριακές δυσλειτουργίες στην περίπτωση της κατάθλιψης, της ινομυαλγίας και άλλων ασθενειών και πως τα αντικαταθλιπτικά ασκούν επίδραση στα μιτοχόνδρια και στη φλεγμονή. 

2. Ο κ. Pieczenik (Αυγ. 2007), μεταξύ άλλων, γράφει πως οι αντιοξειδωτικές θεραπείες προσφέρουν υποσχέσεις για τη βελτίωση της λειτουργικότητας των μιτοχονδρίων.
3. Ο κ. Le Goff (Μάιος 2006) παρατηρεί ανωμαλίες των μηκών κυττάρων στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο και προτείνει περαιτέρω έρευνες.
4. Ο κ. Cordero (Σεπτ. 2010) σε ιστολογικές εξετάσεις παρατηρεί μιτοχονδριακές δυσλειτουργίες και έλλειψη CoQ10. Πόσοι ασθενείς;
5. Σε μια άλλη εργασία (Γεν. 2010), με συμμετοχή μόνο 20 ασθενών, ο κ. Cordero, διαπιστώνει ενδείξεις που μπορεί να υποστηρίζουν το ρόλο του οξειδωτικού στρες και της μιτοφαγίας (αυτοφαγίας) στην παθοφυσιολογία της ινομυαλγίας.
6. Ο κ. Abdullah γράφει για τη περίπτωση μιας και μόνο, 41χρονης ασθενούς πασχούσης εκ μιτοχονδριακής μυοπάθειας, της οποίας τα συμπτώματα βελτιώθηκαν μετά την αγωγή με CoQ10.

Κατά τη γνώμη μου, τα αποτελέσματα αυτά απέχουν τα μέγιστα από το να βγάζουμε συγκεκριμένα συμπεράσματα και θεωρώ πάρα πολύ βεβιασμένο τον χαρακτηρισμό: ''υπάρχουν αποτελεσματικότεροι τρόποι αντιμετώπισης της ινομυαλγίας''.

Θα σταθώ λιγάκι και στην έκφραση: ''που το ιατρικό κατεστημένο αποκρύπτει''!! Τι να αποκρύψουμε φίλοι μου; Στόχος μας, βασιζόμενοι στα σύγχρονα ιατρικά δεδομένα, είναι να παρέχουμε στους ασθενείς μας την καλύτερη δυνατή θεραπεία. Ευτυχώς, οι καταπατούντες τον όρκο του Ιπποκράτη αποτελούν τη μειοψηφία των γιατρών. 

Τέλος θέλω να σημειώσω πως υποστηρίζω τα διαιτητικά συμπληρώματα όπως βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία κτλ., όποτε ενδείκνυται η χρήση τους.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
http://emedicine.medscape.com/article/329838-overview
http://wirksam-oder-unwirksam.blogspot.de/2012/09/coenzym-q10-wirksam-oder-unwirksam.html

Καθώς και τη βιβλιογραφία που παραθέτει ο κύριος Μάριος Δημόπουλος.